ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਆ ਜਾਣ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਰੋਗੇ। ਤੁਹਾਡਾ ਜੀਵਨ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ? ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਪੈਸੇ ਦਾ ਕੀ ਕਰੋਗੇ? ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਦਿਲਚਸਪ ਘਟਨਾ 21 ਸਾਲਾ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਅਚਾਨਕ ਖਾਤੇ 'ਚ ਆਏ 18 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਫੀ ਮਜ਼ਾਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਰਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸ ਨਾਲ ਜੋ ਹੋਇਆ ਉਸ ਤੋਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਸੀ।
ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ
'ਦਿ ਸਨ' ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 21 ਸਾਲਾ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਮੂਲ ਰੂਪ ਤੋਂ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸਿਡਨੀ ਗਈ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਫੀਸ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ Westpac ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਬੈਂਕ ਦਾ ਮੈਸੇਜ ਦੇਖਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਨਲਿਮਟਿਡ ਓਵਰਡਰਾਫਟ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਹ ਸੁਨੇਹਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬੈਂਕ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਪੁੱਛੇ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਓਵਰਡਰਾਫਟ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੈਂਕ ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਬੈਂਕ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਓਵਰਡ੍ਰਾਫਟ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਕਢਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸ਼ਾਰਟ ਟਰਮ ਲੋਨ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਿਆਜ ਸਮੇਤ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਅਸੀਮਤ ਓਵਰਡਰਾਫਟ ਸਹੂਲਤ
ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ (Christine) ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਓਵਰਡਰਾਫਟ ਸਹੂਲਤ ਅਸੀਮਤ ਸੀ। ਯਾਨੀ ਉਹ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਜਿੰਨੇ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਣਾਂ ਚਾਹੇ ਕੱਢਵਾ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਨੇ ਇਸ ਗਲਤੀ ਬਾਰੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਦੱਸੇ ਬਿਨਾਂ ਮਜ਼ੇ ਲਈ ਪੈਸੇ ਖਰਚਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸਨੇ ਮਹਿੰਗੇ ਗਹਿਣਿਆਂ, ਹੈਂਡਬੈਗਾਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਮਹਿੰਗੇ ਹੋਟਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਕਰਕੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ। ਨਾਲ ਹੀ 9 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਵੀ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।
ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਆ ਜਾਣ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਰੋਗੇ। ਤੁਹਾਡਾ ਜੀਵਨ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ? ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਪੈਸੇ ਦਾ ਕੀ ਕਰੋਗੇ? ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਦਿਲਚਸਪ ਘਟਨਾ 21 ਸਾਲਾ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਅਚਾਨਕ ਖਾਤੇ 'ਚ ਆਏ 18 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਫੀ ਮਜ਼ਾਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਰਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸ ਨਾਲ ਜੋ ਹੋਇਆ ਉਸ ਤੋਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਸੀ।
ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ
'ਦਿ ਸਨ' ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 21 ਸਾਲਾ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਮੂਲ ਰੂਪ ਤੋਂ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸਿਡਨੀ ਗਈ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਫੀਸ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਵੈਸਟਪੈਕ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਬੈਂਕ ਦਾ ਮੈਸੇਜ ਦੇਖਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਨਲਿਮਟਿਡ ਓਵਰਡਰਾਫਟ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਹ ਸੁਨੇਹਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬੈਂਕ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਪੁੱਛੇ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਓਵਰਡਰਾਫਟ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੈਂਕ ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਬੈਂਕ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਓਵਰਡ੍ਰਾਫਟ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ 10,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਕਢਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸ਼ਾਰਟ ਟਰਮ ਲੋਨ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਿਆਜ ਸਮੇਤ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਓਵਰਡਰਾਫਟ ਸਹੂਲਤ ਅਸੀਮਤ ਸੀ। ਯਾਨੀ ਉਹ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਜਿੰਨੇ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਨੇ ਇਸ ਗਲਤੀ ਬਾਰੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਦੱਸੇ ਬਿਨਾਂ ਮਜ਼ੇ ਲਈ ਪੈਸੇ ਖਰਚਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸਨੇ ਮਹਿੰਗੇ ਗਹਿਣਿਆਂ, ਹੈਂਡਬੈਗਾਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਮਹਿੰਗੇ ਹੋਟਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਕਰਕੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ। ਨਾਲ ਹੀ 9 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਵੀ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।
ਇੱਕ ਲਗਜ਼ਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀ ਰਹੀ ਕੁੜੀ
ਅਚਾਨਕ ਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣ ਗਈ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਨੇ ਲਗਭਗ 11 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਗਜ਼ਰੀ ਲਾਈਫ ਬਤੀਤ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਆਡਿਟ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਗਾਇਬ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਅਫਸਰਾਂ ਦੇ ਹੋਸ਼ ਉੱਡ ਗਏ। ਖਾਤਿਆਂ ਦਾ ਮਿਲਾਨ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਦੇ ਖਾਤੇ 'ਚ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਂਕ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਕੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਨੇ ਜੱਜ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ।
ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਗਲਤੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਇੰਨੇ ਪੈਸੇ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਦੇ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮੁਵੱਕਿਲ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਰਾ ਕਸੂਰ ਬੈਂਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਾਰਨ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਜੋ ਉਸਨੇ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਖਰਚ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਪੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਕੇ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ 9 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਿਆ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਆਪਣੇ ਖਿਲਾਫ ਜਾਂਚ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਦੇਖ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਬਾਅਦ 'ਚ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਪਰਤ ਗਈ।