Gratuity New Rules: ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਸੁਧਾਰਾਂ (Labor Reform) ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਜਲਦ ਹੀ 4 ਨਵੇਂ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਤੇਲੀ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਡਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲਦ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਲੇਬਰ ਕੋਡ 'ਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੀ ਯੋਗਤਾ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 1 ਸਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਨਵੇਂ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਣਗੇ ਨਿਯਮ
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਨਵੇਂ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ, ਛੁੱਟੀ, ਪ੍ਰਾਵੀਡੈਂਟ ਫੰਡ ਅਤੇ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ ਅਤੇ ਹਫਤੇ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਲਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਸਥਾ ਵਿਚ 5 ਸਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਮਜਬੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜੇ ਇਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਨਵਾਂ ਕਿਰਤ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਇਹ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੇ ਨਿਯਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ 5 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦੀ ਕਲੈਕਸ਼ਨ ਉਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਤੁਹਾਡੀ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਿਨ ਤੁਸੀਂ 5 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੰਪਨੀ ਛੱਡਦੇ ਹੋ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਮਹੀਨੇ ਉਸ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਉਸ ਦੀ ਬੇਸਿਕ ਸੈਲਰੀ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਹੈ। 6 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਮਹਿੰਗਾਈ ਭੱਤਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਉਸਦੀ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ 26 ਹਜ਼ਾਰ (ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਭੱਤੇ) ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਗਿਣੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨ 26 ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
26,000/26 ਯਾਨੀ 1000 ਰੁਪਏ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ
15X1,000 = 15000
ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੇ 15 ਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਕੁੱਲ 15X15,000 = 75000 ਰੁਪਏ ਗਰੈਚੁਟੀ ਵਜੋਂ ਮਿਲਣਗੇ।
1 ਸਾਲ ਦੀ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਵੀ ਮਿਲੇਗੀ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ?
ਲੋਕ ਸਭਾ 'ਚ ਦਾਇਰ ਡਰਾਫਟ ਕਾਪੀ 'ਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਇਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਵਿਵਸਥਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਿਆਦ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਯਾਨੀ ਠੇਕੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਇਕ ਸਾਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਿਆਦ ਲਈ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਿਰਫ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਿਆਦ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰੈਚੁਟੀ ਐਕਟ 2020 ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ।