ਬਜਟ 2023 ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚਰਚਾ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਇਦਾਦ ਹੋਵੇ, ਸੋਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸ਼ੇਅਰ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਹੋਏ ਮੁਨਾਫੇ 'ਤੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਫਾਰਮੂਲੇ ਬਣਾਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਛੋਟਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਇੱਕ ਸਹੂਲਤ ਕੈਪੀਟਲ ਗੇਨ ਅਕਾਊਂਟ ਸਕੀਮ (CGAS) ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦਾ ਖਾਤਾ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ।
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਭਾਵ ਜਾਇਦਾਦ ਜਾਂ ਸੋਨੇ ਤੋਂ ਲਾਭ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੁਬਾਰਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਵਿਕਲਪਾਂ ਵਿੱਚ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਆਪਣੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਨੂੰ ਮੁੜ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਮ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਇਸ ਖਾਤੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ CGAS ਖਾਤਾ?
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖਾਤਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1988 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭਾਂ ਦਾ ਮੁੜ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਰਕਮ ਨੂੰ CGAS ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁਨਾਫੇ 'ਤੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
10 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਕਮ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਮ੍ਹਾ
ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ 54, 54ਬੀ, 54ਡੀ, 54ਐਫ, 54ਜੀ ਅਤੇ 54ਜੀਏ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੈਕਸ਼ਨ ਮੁਨਾਫੇ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਛੋਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੁੜ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਕਮਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਪੈਸਾ ਅਜੇ ਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਟਾਈਮ ਲਾਈਨ ਗੁਆਉਣ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ CGAS ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ 10 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਕਮ ਜਮ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕਿੱਥੇ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹਨ
CGAS ਖਾਤਾ SBI ਸਮੇਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਸਾ ਨਕਦ, ਚੈੱਕ, ਡੀਡੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਮ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਟਾਈਪ-A ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਬੱਚਤ ਖਾਤੇ ਵਾਂਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਚਤ ਖਾਤੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਵਿਆਜ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ, ਟਾਈਪ-ਬੀ ਖਾਤਾ FD ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ FD ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਵਿਆਜ ਮਿਲੇਗਾ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਲਾਕ-ਇਨ ਪੀਰੀਅਡ ਫਿਕਸ ਹੈ, ਜੋ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 3 ਸਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।