Gold Reserves: ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਸੋਨੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦੋ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹਾਲਾਤ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ਭਾਅ ਚੜ੍ਹਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਰੀ ਮਾਮਲਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਕਿ ਆਖਿਰਕਾਰ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਆਪਣਾ ਸੋਨਾ ਵਾਪਸ ਕਿਉਂ ਮੰਗ ਰਹੇ ਹਨ।
ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਸੋਨਾ ਕਿਉਂ ਮੰਗ ਰਹੇ ਹਨ?
ਅਸਲ ਵਿਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਮੁੜ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੌਕਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਤਾਂ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਂਦਾ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਉਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਂਚ ਤੇ ਆਡਿਟ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ।
ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਸੋਨਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਤਿਜੋਰੀਆਂ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਜਰਮਨੀ, ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਰਗੇ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਲੰਦਨ ਦੇ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕਰਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਲੋੜ।
ਟੈਕਸਪੇਅਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਯੂਰਪ (TAE) ਦੀ ਖੁੱਲੀ ਅਪੀਲ
Taxpayers Association of Europe (TAE) ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸੋਨਾ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਮੰਗਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਸ ਦੀ ਇਨਵੈਂਟਰੀ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਆਡਿਟ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। TAE ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸੋਨਾ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਉਸ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਕਬਜ਼ਾ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ ਹੋਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾ ਕਿਉਂ?
ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵਾਰ-ਵਾਰ US Federal Reserve ਦੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ। ਟਰੰਪ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਫੈਡਰੇਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਧੇਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣ ਹੇਠ ਹੋਵੇ।
ਇਸ ਸੰਦਰਭ 'ਚ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਇਹ ਕਹੇ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੋਨਾ ਵਾਪਸ ਦੇਣਾ "ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ" ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਜਰਮਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਤਿਜੋਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸੋਨਾ ਵੇਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਹੋਏ ਸਨ।
ਯੂਰਪ ਦਾ ਸੋਨਾ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ?
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਰਵਜਨਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ EU ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਂ ਲੰਦਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਲਗਭਗ ਅੱਧਾ ਸੋਨਾ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ 80 ਫੁੱਟ ਗਹਿਰੀ ਤਿਜੋਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਮੈਨਹੈਟਨ ਦੀਆਂ ਚਟਾਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ?
ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ — 2022, 2023 ਅਤੇ 2024 ਵਿੱਚ — ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਹਰ ਸਾਲ 1000 ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਔਸਤ (400–500 ਟਨ) ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮੰਨੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ — ਪਹਿਲਾ ਵਧਦੀ ਹੋਈ ਮਹਿੰਗਾਈ (Inflation) ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਸਥਿਰਤਾ।
ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੋਨਾ ਹੁਣ ਯੂਰੋ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਰਿਜ਼ਰਵ ਐਸੈੱਟ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।