ਪੋਸਟ ਆਫਿਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ ਬੱਚਤ ਸਕੀਮਾਂ (Post office small saving scheme) ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੰਪਰ ਰਿਟਰਨ ਦੇ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਵੇਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜੇਕਰ 10-20 ਰੁਪਏ ਹਨ ਤਾਂ ਵੀ ਖਾਤਾ ਚਾਲੂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖਾਤੇ 'ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੈਂਕ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਰਿਟਰਨ (Interest rate) ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ 10-20 ਰੁਪਏ ਹੈ ਪਰ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ (Maximum investment) ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਜਿੰਨੇ ਚਾਹੋ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜਮ੍ਹਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੈਸੇ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਡਾਕਖਾਨੇ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬੱਚਤ ਸਕੀਮਾਂ ਹਨ ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਤੇ ਖਰਚਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੇਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਪੋਸਟ ਆਫਿਸ ਸੇਵਿੰਗ ਅਕਾਊਂਟ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਖਾਤੇ 'ਚ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਿਟਰਨ ਯਾਨੀ 4 ਫੀਸਦੀ ਵਿਆਜ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ 20 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 50 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ 'ਤੇ ਚੈੱਕ ਬੁੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। ਅਧਿਕਤਮ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਲਈ ਕੋਈ ਉਪਰਲੀ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਇਹ ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਨਾਬਾਲਗ ਬੱਚੇ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਵੀ। ਇਸ ਖਾਤੇ 'ਚ 50,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਜਮ੍ਹਾ ਰਾਸ਼ੀ 'ਤੇ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਮਾਸਿਕ ਸੇਵਿੰਗ ਸਕੀਮ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੇਵਿੰਗਸ ਟਾਈਮ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਆਜ ਜਾਂ ਰਿਟਰਨ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੇਵਿੰਗ ਮਾਸਿਕ ਇਨਕਮ ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਖਾਤੇ 'ਤੇ ਡਾਕਘਰ ਵੱਲੋਂ 6.6 ਫੀਸਦੀ ਰਿਟਰਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਜ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 1500 ਰੁਪਏ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣੇ ਹੋਣਗੇ। ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ 'ਤੇ ਵੀ ਸੀਮਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ 4.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ 9 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਤਾ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਹੈ, ਬਾਲਗ ਇਸ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਖਾਤੇ 'ਤੇ ਕਮਾਇਆ ਵਿਆਜ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ ਧਾਰਾ 80C ਦੇ ਤਹਿਤ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ।