RBI Action on Banks : ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (Reserve Bank of India) ਭਾਵ ਆਰਬੀਆਈ ਬੈਂਕਾਂ (RBI Banks) ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਬੈਂਕ ਨਿਯਮਾਂ (Bank Rules) ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵੀਰਵਾਰ, 18 ਜਨਵਰੀ, 2024 ਨੂੰ, ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ (Central Bank) ਨੇ ਪੰਜ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਾਇਆ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚ NKGSB  ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ, ਮੁੰਬਈ ਸਥਿਤ ਨਿਊ ਇੰਡੀਆ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ, ਗੁਜਰਾਤ ਦਾ ਮੇਹਸਾਨਾ ਨਾਗਰਿਕ ਕੋ-ਆਪ੍ਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੀ ਪੱਟੀ ਨਗਰਿਕ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਨਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।


NKGSB ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ 'ਤੇ ਲੱਗਾ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਮਾਰਨਾ


ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ NKGSB ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ 'ਤੇ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਭਾਰੀ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੈਂਕ ਨੇ ਚਾਲੂ ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਸਮੇਂ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ NKGSB ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ 'ਤੇ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪੂਰਾ ਮੁਦਰਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਾਇਆ ਹੈ।


ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਰ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਇਆ ਜੁਰਮਾਨਾ


ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਊ ਇੰਡੀਆ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ 'ਤੇ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੈਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਰਬੀਆਈ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਾ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2020-21 ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ ਨੇ ਲਾਭ ਵਿੱਚੋਂ ਦਾਨ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲੋਨ ਅਤੇ ਐਡਵਾਂਸ ਦਿੰਦੇ ਸਮੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮਹਿਸਾਣਾ ਦੇ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ 'ਤੇ 7 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਹੋਰ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਦਿ ਪੱਟੀ ਨਗਰਿਕ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਬੈਂਕ ਲਿਮਟਿਡ ਅਤੇ ਮੇਹਸਾਣਾ ਨਾਗਰਿਕ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।


ਗਾਹਕਾਂ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਸਰ?


ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜ ਬੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਆਰਬੀਆਈ ਦੁਆਰਾ ਲਾਏ ਗਏ ਮੁਦਰਾ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦਾ ਬੈਂਕ ਗਾਹਕਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੰਮ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਬੈਂਕ ਆਮ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।