ਪਤੰਜਲੀ ਆਯੁਰਵੇਦ ਲਿਮਟਿਡ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਭਾਰਤੀ ਐਫਐਮਸੀਜੀ (ਤੇਜ਼ ਚਲਦੇ ਖਪਤਕਾਰ ਵਸਤੂਆਂ) ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਨਵੀਨਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਉਦਾਹਰਣ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਪਤੰਜਲੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਫਾਰਮੇਸੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਇਹ ਬ੍ਰਾਂਡ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਐਫਐਮਸੀਜੀ ਕੰਪਨੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਟਰਨਓਵਰ 45,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਪਤੰਜਲੀ ਦਾ ਵਪਾਰਕ ਮਾਡਲ ਖਾਸ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, "ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਆਧਾਰ ਇਸਦੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਅਪੀਲ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਮੇਡ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਆਯੁਰਵੇਦਿਕ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।
ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਬਣ, ਸ਼ੈਂਪੂ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ, ਭਾਰਤੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੱਤਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ, ਜੋ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹਨ। ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦਾ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਚਿਹਰਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਯੋਗਾ ਕਲਾਸਾਂ ਅਤੇ ਕੈਂਪਾਂ ਨੇ ਪਤੰਜਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਨਾਮ ਬਣਾਇਆ।"
ਪਤੰਜਲੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ, "ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲਾ ਮਾਡਲ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਆਕਰਸ਼ਕ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਧਾ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਖਰੀਦਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਾਗਤ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ ਕਿਫਾਇਤੀ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਸਟੋਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਧੇ-ਖਪਤਕਾਰ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਵੰਡ ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਟਾਇਆ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਪਤੰਜਲੀ ਉਤਪਾਦ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਨਾਲੋਂ 15-30% ਸਸਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਮੱਧ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ-ਮੱਧਮ ਵਰਗ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਪਸੰਦ ਹੈ।"
ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, "ਕੰਪਨੀ ਨਵੀਨਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ (R&D) ਕੇਂਦਰ ਲਗਾਤਾਰ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦ ਵਿਕਸਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਧੁਨਿਕ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚਯਵਨਪ੍ਰਾਸ਼ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨੂਡਲਜ਼ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੱਕ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਬਣਾਇਆ। 2019 ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਸੋਇਆ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੇ ਇਸਦੇ ਵੰਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ।''
ਪਤੰਜਲੀ ਗਲੋਬਲ ਦਿੱਗਜਾਂ ਨਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਮੁਕਾਬਲਾ
ਪਤੰਜਲੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮਾਡਲ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਮੁੱਲਾਂ, ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਗਲੋਬਲ ਦਿੱਗਜਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਹੈ ਜੋ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।