Rajya Sabha Election: ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵੀ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸਿੱਧੇ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਚੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ?
ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਨਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਰੈਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਅਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਆਗੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਨਾਅਰੇਬਾਜ਼ੀ। ਇਹ ਚੋਣ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਨਤਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੀ। ਲੋਕ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਨ ਲਈ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਧਾਨ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਸੌਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ, ਕਿਸੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਜਿੰਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਧਾਇਕ ਹੋਣਗੇ, ਓਨੇ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ।
ਵੋਟਿੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਹੈ
ਰਾਜ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟਿੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਫਾਰਮੂਲੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫਾਰਮੂਲਾ ਹੈ - ਜਿਸ ਰਾਜ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿੰਨੀ ਰਾਜ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਖਾਲੀ ਹੋਣਗੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਨੰਬਰ ਆਵੇਗਾ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਭਾਗ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਨੰਬਰ ਆਵੇਗਾ ਉਸ 'ਚ ਫਿਰ 1 ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਹੁਣ ਜੋ ਨੰਬਰ ਆਵੇਗਾ ਉਸ ਨਾਲ ਪਤਾ ਚੱਲੇਗਾ ਕਿ ਇੱਕ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣਨ ਲਈ ਉਸ ਰਾਜ ਤੋਂ ਕਿੰਨੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।
ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਇਹ ਸਮਝ ਲਓ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 10 ਰਾਜ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਣੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 11 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ 11 ਨੂੰ 403 ਨਾਲ ਭਾਗ ਕਰਨ 'ਤੇ ਜੋ ਨੰਬਰ ਨੰਬਰ ਆਵੇਗਾ ਉਹ 36.63 ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 36 ਦੇ ਰੂਪ ਮੰਨਿਆਂ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ 1 ਜੋੜ ਕੇ ਗਿਣਤੀ 37 ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਮਤਲਬ, ਯੂਪੀ ਤੋਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣਨ ਲਈ 37 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।