Heart Disease In Kids : ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਈ ਵਾਰ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਆਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਮਾਂਦਰੂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਹੈ ਪਰ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਘਾਤਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਔਖਾ ਜਾਂ ਉਮਰ ਭਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ ਹੋਣ ਦੇ ਦੋ ਕਾਰਨ ਹਨ
ਜਮਾਂਦਰੂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 6 ਹਫਤਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਬੱਚੇ ਦਾ ਦਿਲ ਆਕਾਰ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦਿਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ (Blood cells) ਵੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਜਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਾਲ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਠੀਏ ਦੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਦਿਲ ਦੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ (Heart Muscle) ਦੀ ਸੋਜਸ਼, ਕਾਵਾਸਾਕੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਅਸਧਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ (Beat) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਘਾਤਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਇਹਨਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।
- ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਕੰਮ ਕਰਨ 'ਚ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚਾ ਜਲਦੀ ਥੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
- ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਜਾਮਨੀ ਜਾਂ ਸਲੇਟੀ-ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹਨ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ, ਬਲਗਮ ਝਿੱਲੀ ਅਤੇ ਨਹੁੰਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣਾ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ।
- ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਤੇਜ਼ ਜਾਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇ, ਚੱਕਰ ਆ ਰਹੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਰਹੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਵੱਡਿਆਂ ਵਾਂਗ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲਓ।
- ਅਨਿਯਮਿਤ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਜਿਸ ਵਿਚ ਅਸਾਧਾਰਨ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਚ ਤਕਲੀਫ ਹੋਣ 'ਤੇ ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਧੀਮਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।