Dangers Of Self Medication: ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਰ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਦਵਾਈ ਪਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਾਹਰ ਸਮਝ ਕੇ ਖੁਦ ਦਵਾਈ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਪਰ ਮਾਹਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਉਲਟਾ ਅਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਰੈਜੀਸਟੈਂਸ, ਜਿਸਨੂੰ ਕਦੇ ਦੂਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਸਧਾਰਨ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਇਸ ਚੁੱਪ ਪਰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਅਲਾਰਮ ਵਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇ। ਪਟਨਾ ਦੇ ਔਰੋ ਸੁਪਰਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹਕਾਰ ਡਾ. ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਗੁਪਤਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, "ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਦਵਾਈਆਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਹੁਣ, ਅਕਸਰ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਧਾਰਨ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਰਾਹੀਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਖੁਦ ਤੋਂ ਦਵਾਈ ਲੈਣਾ, ਅਧੂਰੇ ਕੋਰਸ, ਜਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹਨ।" ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੁਣ ਵਧੇਰੇ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਮਹਿੰਗੇ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਭਰੇ ਇਲਾਜਾਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਿਹਤ ਖਤਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰੀ ਪਰਚੀ ਦੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ, ਦਵਾਈਆਂ ਦੇਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਹਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਗੁਪਤਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, "ਇਹ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਪੂਰੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਡਰੱਗ-ਰੋਧਕ ਲਾਗ ਫੈਲਦੀ ਹੈ।"
ਆਪਣੇ ਆਪ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਲੈਣਾ ਬੰਦ ਕਰੋ - ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਚੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਗੁਪਤਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, "ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਨਾ ਲਓ। ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖਾਰ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਦਵਾਈ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕੋਰਸ ਪੂਰਾ ਕਰੋ - ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਠੀਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦਵਾਈ ਛੱਡਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਲਤੀ ਹੈ। ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਨੂੰ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰੋਧਕ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਪੂਰਾ ਕੋਰਸ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾ ਦਿਓ - ਡਾਕਟਰ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦੀ ਕਦੋਂ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਡਾਕਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਣੇ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰੋ।