Tetanus Causes : ਟੈਟਨਸ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਸੁੰਗੜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕਠੋਰਤਾ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜਬਾੜੇ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਟੈਟਨਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਕਜਾਅ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੈਟਨਸ ਦੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਾਰਨ ਟੈਟਨਸ ਦੇ ਕੇਸ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਘੱਟ ਹੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਟੈਟਨਸ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਨਹੀਂ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਟੈਟਨਸ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕਾਫੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਅੱਜ ਦੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਟੈਟਨਸ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ, ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ-
ਟੈਟਨਸ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਟੈਟਨਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਨੂੰ ਜਨਰਲਾਈਜ਼ਡ ਟੈਟਨਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਬਾੜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵੱਲ ਵਧਦੇ ਹਨ।
ਆਮ ਟੈਟਨਸ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ :-
ਦਰਦਨਾਕ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜਬਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੰਗੀ
ਤੁਹਾਡੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੁਆਲੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਚ ਤਣਾਅ
ਤੁਹਾਡੀ ਗਰਦਨ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦਨਾਕ ਕੜਵੱਲ ਅਤੇ ਕਠੋਰਤਾ
ਨਿਗਲਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
ਸਖ਼ਤ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ
ਟੈਟਨਸ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਟੈਟਨਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ (Bacteria) ਨੂੰ ਕਲੋਸਟ੍ਰਿਡੀਅਮ ਟੈਟਾਨੀ (Clostridium Tetani) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਮਲ ਵਿੱਚ ਸੁਸਤ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸੁਸਤ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਟੈਟਨੋਸਪਾਸਮਿਨ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਜ਼ਹਿਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੋਟਰ ਨਿਊਰੋਨਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਕੜਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ।
ਟੈਟਨਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
ਟੈਟਨਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਟੈਟਨਸ ਦਾ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹੈ ਟੀਕਾਕਰਨ। ਟੈਟਨਸ ਵੈਕਸੀਨ ਡਿਪਥੀਰੀਆ ਅਤੇ ਟੈਟਨਸ ਟੌਕਸਾਇਡ (Vaccine Diphtheria & Tetanus Toxoid) ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੈਲੂਲਰ ਪਰਟੂਸਿਸ ਵੈਕਸੀਨ (DTaP) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।