Yoga News: ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ 'ਯੋਗ' ਅੱਜ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਜਸ਼ਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮੀਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਦਾਂ ਅਤੇ ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਨਾਲ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਰਿਸ਼ੀ-ਮੁਨੀ ਧਿਆਨ ਤੇ ਸਵੈ-ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਰਾਹੀਂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਯੋਗਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਨਾਮ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਦਾ, ਜੋ ਯੋਗ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1995 ਵਿੱਚ ਦਿਵਿਆ ਯੋਗ ਮੰਦਰ ਟਰੱਸਟ ਤੇ 2006 ਵਿੱਚ ਪਤੰਜਲੀ ਯੋਗਪੀਠ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੀਵੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਵਿਸ਼ਾਲ ਯੋਗਾ ਕੈਂਪਾਂ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਅਤੇ ਆਸਣ ਸਿਖਾਏ।
ਰਾਮਦੇਵ ਨੇ ਯੋਗਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਭਸਤ੍ਰਿਕਾ, ਕਪਾਲਭਾਤੀ ਤੇ ਅਨੁਲੋਮ-ਵਿਲੋਮ ਵਰਗੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਵਰਗੀਆਂ ਆਮ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ। ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ 5200 ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਦੀ ਰਿਹਰਸਲ ਕੀਤੀ ਤੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ 3 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ। ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਾਲ ਯੋਗ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ।
ਪਤੰਜਲੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵੱਲੋਂ 2014 ਵਿੱਚ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੋਗ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਕੈਂਪ, ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਕਲਾਸਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਰਪ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਸਟੂਡੀਓ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ ਹੈ।
WHO ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੋਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ
ਯੋਗ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਸਦਾ ਸੰਪੂਰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰਕ ਕਸਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸੰਤੁਲਨ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਸਣਾਂ, ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਰਾਹੀਂ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਣਾਅ, ਚਿੰਤਾ ਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਵੀ ਯੋਗ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਔਨਲਾਈਨ ਯੋਗਾ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।
ਅੱਜ, ਯੋਗਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲੀਵੁੱਡ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਤੱਕ ਹਰ ਕੋਈ ਯੋਗ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਈਅਰ, ਬਿਹਾਰ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਯੋਗਾ ਤੇ ਪਤੰਜਲੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਯੋਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। ਯੋਗ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਅਤੇ ਗੋਆ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨ ਯੋਗ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।