ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਕੌਣ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਐਲੋਨ ਮਸਕ, ਬਿਲਗੇਸਟ, ਜ਼ੁਕਰਬਰਗ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਓਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹਨ। ਪਰ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਅਮੀਰ ਲੋਕ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਅਮੀਰ ਸਨ। ਯਾਨੀ ਉਸ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਆਖਿਰ ਉਹ ਲੋਕ ਕੌਣ ਸਨ। ਤਾਂ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਆਦਮੀ ਕੌਣ ਰਿਹਾ ਹੈ...
ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਲਗਜ਼ਰੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਹੋਈ ਹੈ।
ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਕੌਣ ਹੈ?
ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ Mansa Musa ਸੀ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਨਸਾ ਮੂਸਾ 1312 ਈਸਵੀ ਤੋਂ 1337 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਮਾਲੀ ਰਾਜ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ, ਮਾਲੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਨਸਾ ਮੂਸਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰਾਜ ਆਧੁਨਿਕ ਮਾਲੀ, ਸੇਨੇਗਲ, ਗੈਂਬੀਆ, ਗਿਨੀ, ਨਾਈਜਰ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ, ਚਾਡ, ਮੌਰੀਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਬੁਰਕੀਨਾ ਫਾਸੋ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਨਸਾ ਨੇ ਉਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਜੇਕਰ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਐਸ਼ੋ-ਆਰਾਮ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਰਬੀ ਉਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਮਨਸਾ ਮੂਸਾ 1324 ਈਸਵੀ ਵਿਚ ਮੱਕਾ ਦੀ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ (ਹੱਜ) 'ਤੇ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਮਿਸਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਜਦੋਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਈ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਊਠਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਊਠ ਕੋਲ 136 ਕਿਲੋ ਸੋਨਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇੰਨਾ ਸੋਨਾ ਵੰਡਿਆ ਕਿ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਈ ਸੀ।
ਜਾਇਦਾਦ ਕਿੰਨੀ ਸੀ?
ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਮੂਸਾ ਦੀ ਦੌਲਤ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਦੌਲਤ ਅਕਬਰ ਆਦਿ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਅੱਧਾ ਸੋਨਾ ਉਸ ਦੇ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿਚ ਸੀ, ਯਾਨੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਅੱਧਾ ਸੋਨਾ ਉਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਪੈਸੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਕੋਲ ਕਈ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਵੀ ਸਨ। ਕਈ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਈ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੂਸਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ।