Mobile Notification Side Effects: ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਸਾਡੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਰ ਨਾਲ ਸੌਣ ਤੱਕ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ। ਹਾਲਾਤ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਸ਼ੇ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸੌਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਲਤ (Mobile Side Effects) ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਦੇ ਜਾਂ ਜਾਗਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿੰਨਾ ਅਤੇ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਫ਼ੋਨ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਸ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ...
ਜਾਣੋ ਕੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਸਰ
1. ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਆਪਣਾ ਫ਼ੋਨ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਫੜ ਕੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਵਾਰ-ਵਾਰ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕਰੀਨ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਚਿੰਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਊਰਜਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਸੁਸਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
3. ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਈਮੇਲ ਜਾਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਦੇਖਣਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
4. ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ, ਸੁਨੇਹੇ, ਈਮੇਲ, ਫੇਸਬੁੱਕ, ਵਟਸਐਪ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਖੋਹ ਸਕਦਾ ਹੈ।
5. ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਮੂਡ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
6. ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਨ ਉਹੀ ਗੱਲਾਂ ਸੋਚਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪੂਰਾ ਮੂਡ ਵਿਗੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।
7. ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਦੇਖ ਕੇ ਸੌਣਾ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੇਖ ਕੇ ਉੱਠਣਾ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਹਰ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ?
ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ, ਇਹ ਘਾਤਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੀ ਲਤ ਨੂੰ ਨੋਮੋਫੋਬੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਚੈੱਕ ਕਰਨ, ਗੁੰਮ ਹੋਣ, ਫ਼ੋਨ ਗੁਆਚਣ ਅਤੇ ਫ਼ੋਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿਣ ਦਾ ਡਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਡੋਬ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੌਜਵਾਨ ਇਸ ਫੋਬੀਆ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਹਾਰਟ ਕੇਅਰ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਫ਼ੋਨ ਹੋਵੇ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ, ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸੂਚਨਾਵਾਂ, ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਲਰਟ ਸਾਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਬੇਚੈਨ ਅਤੇ ਇਕੱਲਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਬਿਮਾਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ
1. ਫ਼ੋਨ ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਓ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡਾ ਧਿਆਨ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਸ ਵੱਲ ਨਾ ਜਾਵੇ।
2. ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਫ਼ੋਨ ਦਾ ਡਾਟਾ ਬੰਦ ਰੱਖੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਵੱਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਾ ਜਾਵੇ।
3. ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਾ ਚੈੱਕ ਕਰੋ। ਹਰ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਅੱਪਡੇਟ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।
4. ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਫ਼ੋਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ, ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ।