Theka Word Meaning : 'ਠੇਕਾ'... ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਲਗਭਗ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਤੱਕ ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਕਈ ਅਰਥ ਹਨ। ਠੇਕਾ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਲਈ ਇਹ ਠੇਕਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਅਰਥ ਹਨ। ਪਰ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕੰਟਰੈਕਟ (ਠੇਕਾ) ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸਹੀ ਅਰਥ ਕੀ ਹੈ? ਅੱਜ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਕੰਟਰੈਕਟ ਸ਼ਬਦ ਕਿੱਥੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਠੇਕੇ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ 'ਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹੋ...
ਠੇਕਾ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸਹੀ ਅਰਥ
ਠੇਕਾ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸਹੀ ਅਰਥ ਸਮਰਥਨ ਜਾਂ ਕੰਟਰੈਕਟ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ - ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਠੇਕਾ, ਕਿਸੇ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਭਾਵ ਠੇਕਾ ਲੈਣਾ, ਕਿਸੇ ਦੇ ਅਸਥਾਈ ਠਹਿਰਨ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਵੀ ਠੇਕਾ ਜਾਂ ਠਿਕਾਣਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, 'ਤਾਲ' ਜੋ ਤਬਲਾ ਵਜਾਉਣ ਜਾਂ ਕੱਵਾਲੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਨੂੰ ਵੀ ਠੇਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਠੇਕਾ ਸ਼ਬਦ ਕਿੱਥੋਂ ਆਇਆ?
ਠੇਕਾ ਸ਼ਬਦ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਬਲਾ ਵਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਮੁੱਖ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਠੇਕਾ ਸ਼ਬਦ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਪਰ, ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਠੇਕੇ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਹੈ।
ਠੇਕਾ ਸ਼ਬਦ ਕਿੱਥੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਇਕਰਾਰ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿੱਥੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ-
- ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਨੂੰ ਠੇਕਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਸੰਵਿਦਾ ਜਾਂ ਕੰਟਰੈਕਟ ਨੂੰ ਵੀ ਠੇਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਕੱਵਾਲੀ ਵਿੱਚ ਕੱਵਾਲ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਤਾਲ ਨੂੰ ਠੇਕਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਤਾਲ ਜੋ ਤਾਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਨੂੰ ਠੇਕਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਠਹਿਰਣ ਦੀ ਥਾਂ ਨੂੰ ਥੇਕਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦਾ ਨਾਂ 'ਠੇਕਾ' ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ?
ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਿਹਰਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਿਯਮ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਹਰ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਬੋਰਡ 'ਤੇ ਠੇਕੇ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਸਮੇਤ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬੋਰਡ ’ਤੇ ਠੇਕਾ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਿਖਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦਾ ਨਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਪੁਰਖਿਆਂ, ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਚਲਾਉਣਾ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਠੇਕੇਦਾਰ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਛੁਪਾ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਵੱਡੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ- ਠੇਕਾ ਦੇਸੀ ਜਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਵੈਧਤਾ ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦਾ ਨਾਂ 'ਠੇਕਾ' ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨ 'ਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।