Air India Plane Crash: ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਉਡਾਣ AI-171 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਗੈਟਵਿਕ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਈ। ਇਹ ਉਡਾਣ ਆਮ ਜਾਪਦੀ ਸੀ ਪਰ ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਰੁਕਾਵਟ ਆਈ ਜਿਸਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਬੋਇੰਗ 787 ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਜਹਾਜ਼ ਸਿਰਫ 625 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਉੱਡਿਆ ਤੇ ਫਿਰ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆ ਬੈਠਾ। ਜਹਾਜ਼ ਇੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਹੋਸਟਲ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸਵਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ ਬਲਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਵੀ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਮੁੱਖ ਇੰਜਣ ਉਡਾਣ ਭਰਦੇ ਹੀ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਨਾ ਤਾਂ ਲੋੜੀਂਦੀ ਉਚਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਿਆ, ਨਾ ਹੀ ਪਾਇਲਟ 'ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਮੋੜ' ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਕੋਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਜਹਾਜ਼ 625 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਧਾ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਬੋਇੰਗ 787 ਵਿੱਚ ਰੈਮ ਏਅਰ ਟਰਬਾਈਨ (RAT) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਬੈਕਅੱਪ ਸਿਸਟਮ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਉੱਚੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ।
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਮਿਲਿਆ, ਪਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਜੇ ਵੀ ਬਾਕੀ
ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਫਲਾਈਟ ਡੇਟਾ ਰਿਕਾਰਡਰ (FDR) ਅਤੇ ਕਾਕਪਿਟ ਵੌਇਸ ਰਿਕਾਰਡਰ (CVR) ਬਰਾਮਦ ਕਰ ਲਏ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹੁਣ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ (AAIB) ਕੋਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਮੌਕੇ ਤੋਂ ਸਬੂਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਲਏ ਹਨ ਤੇ ਹੁਣ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਕੋਈ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ, ਜਹਾਜ਼ ਅਚਾਨਕ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ
ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਮੈਨੂਅਲ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਚਾਈ ਕਾਰਨ, ਉਸ ਕੋਲ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਜਗ੍ਹਾ ਦੋਵੇਂ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਜੇ ਜਹਾਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 3,600 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ, ਤਾਂ RAT ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਮੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਾਰਨ, ਜਹਾਜ਼ ਸਿੱਧਾ ਡਿੱਗ ਪਿਆ।
ਜਾਂਚਕਰਤਾ ਹੁਣ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਬਾਲਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਸ਼ੁੱਧਤਾ ਸੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਾਣੀ। ਬਾਲਣ ਵਿੱਚ ਬਚਿਆ ਪਾਣੀ ਇੱਕ ਜਾਣੀ-ਪਛਾਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਜਾਂ ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਹੋਣ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਮਕੈਨੀਕਲ ਜਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਨੁਕਸ ਦਾ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਤਾਂ ਇਸ ਬਾਲਣ ਮਿਲਾਵਟ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ 24 ਤੋਂ 48 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਲੌਗ ਬੁੱਕ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਟਾਫ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਤੁਲਨਾ 2020 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਦੇ ਗੈਟਵਿਕ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਵਾਪਰੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉੱਥੇ, ਇੱਕ ਏਅਰਬੱਸ ਏ321 ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਇੰਜਣਾਂ ਨੇ ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਜਹਾਜ਼ 3,580 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਮੇਡੇ ਨੂੰ ਕਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ। ਉਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਕਾਰਨ ਬਾਲਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਅਸ਼ੁੱਧਤਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।