CoWIN Data Leak News: ਸੋਮਵਾਰ (12 ਜੂਨ) ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ ਵੈਕਸੀਨੇਸ਼ਨ ਦੇ ਪੋਰਟਲ CoWIN ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਲੀਕ ਹੋਣ ਦੀ ਖਬਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦਿਨ ਭਰ ਹਲਚਲ ਮਚ ਗਈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਵਿਨ ਪੋਰਟਲ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਲੀਕ ਹੋਣ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਦੱਸਦਿਆਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਿਆਸੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਵੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਈ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਡਾਟਾ ਲੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਾਧਿਆ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਵਿਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਲੀਕ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਖਬਰ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੋਡਲ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀ 'ਸਰਟ-ਇਨ' ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਵਿਨ ਪੋਰਟਲ ਡਾਟਾ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਵਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਕੋਵਿਨ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਡੀਅਨ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਰਿਸਪਾਂਸ ਟੀਮ (ਸੀਈਆਰਟੀ-ਇਨ) ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਐਪ ਜਾਂ ਡੇਟਾਬੇਸ ਉਲੰਘਣਾ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਬੋਟ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਦਰਜ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੋਵਿਡ ਐਪ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੋਟ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਧਮਕੀ ਐਕਟਰ ਡੇਟਾਬੇਸ ਤੋਂ ਡੇਟਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਚੋਰੀ ਕੀਤੇ ਡੇਟਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਐਪ ਜਾਂ ਡੇਟਾਬੇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਿੱਧੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੋਈ ਹੈ।
ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੈੱਬ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਫਾਇਰਵਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਵਿਨ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਲਾਗੂ ਹਨ। ਡਾਟਾ ਤੱਕ ਸਿਰਫ਼ OTP ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਨ-ਅਧਾਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਹੈ। ਕੋਵਿਨ ਪੋਰਟਲ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। Cert-In ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਬੋਟ ਲਈ ਬੈਕਐਂਡ ਡੇਟਾਬੇਸ ਕੋਵਿਨ ਡੇਟਾਬੇਸ ਦੇ API ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਕਸੈਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਨ ਸਿਸਟਮ ਹਰ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕੋਵਿਨ ਸਿਸਟਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ OTP ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਟੀਕਾਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਦਾ ਡੇਟਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੋਟ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਵਿਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੇ ਡੇਟਾ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਡਾਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਿੱਲ 'ਤੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਕਾਰਤੀ ਚਿਦੰਬਰਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜਤਾ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ-19 ਦਾ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਰੇਕ ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਡਾਟਾ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਡੇਟਾ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਬਿੱਲ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ?