Pawan Rathod Rangolis : ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਘਰਾਂ 'ਚ ਰੰਗੋਲੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰੰਗੋਲੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਟਿੱਕਰ ਰੰਗੋਲੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਯਵਤਮਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਰਨੀ ਕਸਬੇ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਇਸ 5000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਖਤਮ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਵਨ ਰੰਗੋਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ।
ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਨੂੰ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਉਹ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਨਮੂਨੇ, ਫੁੱਲ, ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਂ ਦੇ ਅੱਖਰ ਬਣਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਵਨ ਇਸ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾ ਕੇ ਦੂਰ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਨਕਲੀ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁਦਰਤੀ ਰੇਤ (ਮਿੱਟੀ), ਨਾਸਿਕ ਰੰਗਦਾਰ ਪਾਊਡਰ, ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੁਲਾਲ ਪਾਊਡਰ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਕਲਾ ਨੂੰ ਪੁਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕੇ। ਪਵਨ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐਪ 'ਜੋਸ਼' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੋਸ਼ ਐਪ 'ਤੇ ਪਵਨ ਦੇ 23 ਮਿਲੀਅਨ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਹੋਰ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗਾ। ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 20 ਤੋਂ 30 ਆਰਡਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 80 ਤੋਂ 90 ਆਰਡਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਵਨ ਨੇ 6 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਦਾ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਪਵਨ ਨੇ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਪਵਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਜੋਸ਼ ਐਪ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋਸ਼ ਐਪ ਨੇ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਮੈਂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਲਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਇਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪੱਖੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮੋਟ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਉੱਠਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜੋਸ਼ 'ਤੇ ਕੰਟੈਂਟ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੰਗੋਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਨੂੰ ਜੈਪੁਰ ਹੈਲਥ ਫੈਸਟੀਵਲ 2.0 ਵਿੱਚ ਆਰਟਿਸਟ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਕਲਾ ਨੂੰ ਪੁਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕੇ। ਪਵਨ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐਪ 'ਜੋਸ਼' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੋਸ਼ ਐਪ 'ਤੇ ਪਵਨ ਦੇ 23 ਮਿਲੀਅਨ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਹੋਰ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗਾ। ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 20 ਤੋਂ 30 ਆਰਡਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 80 ਤੋਂ 90 ਆਰਡਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਵਨ ਨੇ 6 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਦਾ ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਪਵਨ ਨੇ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਪਵਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਜੋਸ਼ ਐਪ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋਸ਼ ਐਪ ਨੇ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਮੈਂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਲਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਇਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪੱਖੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮੋਟ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਉੱਠਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜੋਸ਼ 'ਤੇ ਕੰਟੈਂਟ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੰਗੋਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਪਵਨ ਰਾਠੌੜ ਨੂੰ ਜੈਪੁਰ ਹੈਲਥ ਫੈਸਟੀਵਲ 2.0 ਵਿੱਚ ਆਰਟਿਸਟ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।