Covid-19: ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਦੇ ਵਧਦੇ ਕੇਸ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਹਾਂਗਕਾਂਗ-ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕੋਪ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗਾ। ਓਮੀਕਰੋਨ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉਪ-ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਵਧਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ JN.1 ਵੇਰੀਐਂਟ ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਉਪ-ਰੂਪਾਂ (NB.1.8.1 ਤੇ LF.7) ਦੇ ਹਨ।
ਏਸ਼ਿਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਡਰ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਲਾਗ ਦੇ ਕੇਸ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਰ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਡਿਊਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਮੈਡੀਕਲ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਟੋਨੀ ਮੂਡੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਵੀ ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਬਾਰਾ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਰੂਪ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਐਕਟਿਵ
ਇੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ NB.1.8.1 ਰੂਪ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਲਾਗ ਤੇ ਮੌਤ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹੀ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਕਟਿਵ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਰੂਪ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਤੇ ਜੋਖਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇ ਰੂਪ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕੀ ਇਹ ਰੂਪ ਜਿਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਡੈਲਟਾ ਜਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਮੌਤ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਹ ਸਵਾਲ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ?
ਰੋਗ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਕੇਂਦਰ (ਸੀਡੀਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 350 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੌਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਹਿ-ਰੋਗ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ।
ਯੂਐਸ ਸੀਡੀਸੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ 18 ਸਾਲ ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਸਿਰਫ 23% ਬਾਲਗਾਂ ਨੇ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਕੋਵਿਡ-19 ਟੀਕਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 13 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਟੀਕਾਕਰਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਤੇ ਐਟ੍ਰੀਆ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਗ੍ਰੈਗਰੀ ਪੋਲੈਂਡ ਨੇ ਕੋਵਿਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਟੀਕਾਕਰਨ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਜਾਂ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਟੀਕਾ ਨਾ ਲੈਣਾ ਮੰਨਿਆ ਹੈ।
ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਟੀਕਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਗਏ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟੀਕੇ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਫਲੂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਕੋਰੋਨਾ ਟੀਕੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ 65 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਜਾਂ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਟੀਕੇ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਾਇਰਸ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਾਅ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੁਬਾਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। NB.1.8.1 ਵੇਰੀਐਂਟ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਏਸ਼ੀਆ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਤੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾ ਡਰਨ ਦੀ ਲੋੜ?
ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ NB.1.8.1 ਵੇਰੀਐਂਟ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਪਰ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ ਲਈ ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤੇ ਟੀਕੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਟੀਕੇ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਢੁਕਵੇਂ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਲਾਗ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।