ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਰੂਸ ਦੇ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ S-400 ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। S-400 ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਥਿਆਰ ਹੈ ਤੇ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਦੌਰਾਨ, S-400 ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਇਹ ਦਾਅਵੇ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇਹ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ।
ਦ ਕੀਵ ਇੰਡੀਪੈਂਡੈਂਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ HUR ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨੇ ਰੂਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਰੀਮੀਆ ਦੇ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਉਪਕਰਣਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਰਾਡਾਰ ਯੂਨਿਟਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ S-400 ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। HUR ਨੇ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਫੁਟੇਜ ਵੀ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। 2014 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਰੂਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਿਹਾ ਹੈ।
HUR ਨੇ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਵਿੱਚ S-400 ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਤਮਘਾਤੀ ਡਰੋਨ ਨਾਲ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਹਮਲੇ ਨੇ ਦੋ 91N6E ਬਿਗ ਬਰਡ ਰਾਡਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਚੇਤਾਵਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਜੋਂ ਰੂਸ ਦੇ S-400 ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਨੈਟਵਰਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। HUR ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਡਰੋਨ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮਲਟੀਫੰਕਸ਼ਨਲ 92N2E, ਦੋ 91N6E ਡਿਟੈਕਸ਼ਨ ਰਾਡਾਰ ਅਤੇ S-400 ਲਾਂਚਰ ਵੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਏ।
HUR ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਡਾਰ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਬੇਅਸਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। 91N6E ਬਿਗ ਬਰਡ ਨੂੰ S-400 ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਟੀਲਥ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਤੱਕ ਦੇ ਹਵਾਈ ਖਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ S-400 ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਪੁਰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਰੂਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ 26-27 ਜੂਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਕਿੰਗਦਾਓ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਘਾਈ ਸਹਿਯੋਗ ਸੰਗਠਨ (SCO) ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਰੂਸੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਆਂਦਰੇ ਬੇਲੋਸੋਵ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ S-400 ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ, SU-30 MKI ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।
2018 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ S-400 ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਰੂਸ ਨਾਲ 40,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਸੌਦੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ 2023 ਤੱਕ ਪੰਜ S-400 ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤਿੰਨ S-400 ਸਕੁਐਡਰਨ ਹਨ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ।
ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਫੌਜ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿੰਗਦਾਓ ਵਿੱਚ, ਰੂਸੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 2027 ਤੱਕ ਦੋ ਹੋਰ S-400 ਸਕੁਐਡਰਨ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ - ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 2026 ਤੱਕ ਅਤੇ ਦੂਜਾ 2027 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ।