ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਵਿਸਾਖੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿਚ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਗੂੰਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੱਕੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉੱਠੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਉਹ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ 10ਵੇਂ ਗੁਰੂ ਗੋਵਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਲਈ ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕ ਉਤਪਤੀ ਵੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਕਰਮ ਸੰਵਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਹੁਣ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਾਨਤਾ ਕੀ ਹੈ।
ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ:
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਸਾਖੀ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਅੰਤਮ ਗੁਰੂ ਗੋਵਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖ਼ਾਲਸੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਧਾਰਮਿਕ ਲਿਖਤਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਮੁਗਲੀਆ ਦੀ ਸਲਤਨਤ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਇਸ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਲਈ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ, ਪਰ ਉਹ ਇਸ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਪਰ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਬਾਰੇ ਇਹ ਵੀ ਖਾਸ ਮਾਨਤਾ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ:
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵਿਸਾਖੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵੀ ਸਨਾਤਨ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਮਹਾਂਪਰਵੀ ਦੀਪਵਾਲੀ ਵਾਂਗ ਕਈ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸਾਖੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ਘਰ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਰੰਗੋਲੀ ਨਾਲ ਸਜਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਸ਼ੁੱਭ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਲੋਕ ਸਵੇਰੇ ਨਹਾ ਕੇ ਗੁਰੂਘਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਪ੍ਰਕੋਪ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਰਸਮਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸਾਖੀ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂਦੁਆਰਿਆਂ 'ਚ ਵਧੇਰੇ ਰੌਣਕ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚੇ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਵੀ ਕਰਨਗੇ ਮੁਲਾਕਾਤ
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਰੋ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.winit.starnews.hin