Vinesh Phogat: ਵਿਨੇਸ਼ ਫੋਗਾਟ ਨੇ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 2024 ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਕੁਸ਼ਤੀ 50 ਕਿੱਲੋ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਭਾਰ 55-56 ਕਿਲੋ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ 53 ਕਿਲੋ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਲਈ ਆਪਣਾ 53 ਕਿਲੋ ਭਾਰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ ਦੇ 50 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਵਰਗ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਕਿਉਂ ਲਿਆ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਰਾਜ਼ ਹੈ?
ਦਰਅਸਲ, ਮਿਤੀ 12 ਮਾਰਚ, 2024 ਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪੋਰਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਟਰਾਇਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸ ਟਰਾਇਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪਹਿਲਵਾਨ ਨੇ 53 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ 50 ਕਿਲੋ ਭਾਰ ਵਰਗ ਦੇ ਟਰਾਇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿਨੇਸ਼ ਨੇ 50 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਵਰਗ 'ਚ ਟਰਾਇਲ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਦਕਿ 53 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗ 'ਚ ਟਾਪ-4 'ਚ ਰਹੀ।
ਟਾਪ-4 'ਚ ਰਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਵਿਨੇਸ਼ 53 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗ 'ਚ ਓਲੰਪਿਕ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਨਿਯਮ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਟਾਪ-4 ਵਿਚ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਨੂੰ ਓਲੰਪਿਕ ਵਿਚ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵਿਨੇਸ਼ 53 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਸਕਦੀ ਸੀ ਪਰ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਅਸਪਸ਼ਟਤਾ ਕਾਰਨ ਵਿਨੇਸ਼ ਸ਼ਾਇਦ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਦਰਅਸਲ, ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਪੰਘਾਲ ਨੇ 2023 ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗ਼ਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਆਖਰੀ ਪੰਘਾਲ ਨੂੰ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਸਿੱਧੀ ਐਂਟਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਟਰਾਇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਟਾਪ-4 ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਕੋਟਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਵ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਅੰਤਿਮ ਪੰਘਾਲ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪੱਕਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪੰਘਾਲ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਇਲ ਮੈਚ 'ਚ ਵਿਨੇਸ਼ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ WFI ਦੀ ਬੈਠਕ ਹੋਈ।
ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (WFI) ਨੇ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਓਲੰਪਿਕ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਜੇ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, WFI ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ ਲਈ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਟਰਾਇਲ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੰਘਾਲ ਨੂੰ ਕੋਟੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਰਿਸ ਓਲੰਪਿਕ ਦੇ 53 ਕਿਲੋ ਵਰਗ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੀ ਐਂਟਰੀ ਮਿਲੀ।
ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਵਿਨੇਸ਼ ਕੋਲ ਦੋ ਵਿਕਲਪ ਸਨ ਜਾਂ ਤਾਂ 50 ਕਿਲੋ ਜਾਂ 57 ਕਿਲੋ ਵਰਗ ਚੁਣੋ। ਵਿਨੇਸ਼ ਨੇ 50 ਕਿਲੋ ਵਰਗ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ। ਦਰਅਸਲ, ਵਿਨੇਸ਼ ਫੋਗਾਟ ਟਰਾਇਲਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਕਾਰਨ ਦੁਚਿੱਤੀ 'ਚ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਰਵੀ ਦਹੀਆ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 57 ਕਿਲੋ ਭਾਰ ਵਰਗ 'ਚ ਸਰਿਤਾ ਮੋਰ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕੇ ਸਨ।