ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਟੈਲੀਕਾਮ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਪੋਰਟਲ ਰਾਹੀਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 3.4 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 3.19 ਲੱਖ IMEI ਨੰਬਰ ਬਲਾਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ (DoT) ਨੇ AI ਅਤੇ Big Data ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ 16.97 ਲੱਖ WhatsApp ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਲਾਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਪੇਮਾਸਨੀ ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਨੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਤਹਿਤ 20,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਲਕ ਐਸਐਮਐਸ ਭੇਜਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਲੈਕਲਿਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਲੋਕ ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਚਕਸ਼ੂ ਸਹੂਲਤ ਰਾਹੀਂ ਸ਼ੱਕੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਾਲਾਂ ਜਾਂ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹਰੇਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤ 'ਤੇ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ ਭੀੜ-ਸੋਰਸ ਕੀਤੇ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਫੜਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਸਮਾਰਟ ਸਿਸਟਮ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਏਆਈ ਅਤੇ ਬਿਗ ਡੇਟਾ ਰਾਹੀਂ ਜਾਅਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਅਸਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਅਲੀ ਕਾਲਾਂ (ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਨੰਬਰਾਂ ਤੋਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਜਾਪਦੀਆਂ ਹਨ) ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੇ 1,150 ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਲੈਕਲਿਸਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 18.8 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਗਸਤ 2024 ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਰਜਿਸਟਰਡ ਟੈਲੀਮਾਰਕੀਟਰਾਂ (UTM) ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ 1,89,419 ਸਨ, ਜੋ ਜਨਵਰੀ 2025 ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੇ 1,34,821 ਰਹਿ ਗਈਆਂ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਸਪੈਮ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਆਈ।
TRAI ਨੇ 12 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ TCCCPR 2018 ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ। ਹੁਣ ਗਾਹਕ 7 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸਪੈਮ ਜਾਂ ਅਣਚਾਹੇ ਵਪਾਰਕ ਸੰਚਾਰ (UCC) ਬਾਰੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸੀਮਾ 3 ਦਿਨ ਸੀ। ਯੂਸੀਸੀ ਭੇਜਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ 30 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 5 ਦਿਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਕਰਕੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਅਤੇ ਸਪੈਮ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈ ਟੈਲੀਕਾਮ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੁੱਟਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਜ਼ੀ ਕਾਲ ਜਾਂ ਸੁਨੇਹਾ ਮਿਲੇ, ਤਾਂ ਸੰਚਾਰ ਸਾਥੀ 'ਤੇ ਇਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰੋ। ਇਹ ਪਹਿਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।