SIM Card Block Scam: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ (DoT) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ, ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਸਿਮ ਬਲਾਕ ਅਤੇ KYC ਅਪਡੇਟ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ DoT ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਤ X (ਪਹਿਲਾਂ ਟਵਿੱਟਰ) ਖਾਤੇ 'ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ, ਨਾ ਹੀ TRAI ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਕੰਪਨੀ ਸਿਮ ਬੰਦ ਕਰਨ ਜਾਂ KYC ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਲ ਜਾਂ ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਾਲਾਂ ਜਾਂ ਸੁਨੇਹੇ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰੋ।
ਸਿਮ ਸਵੈਪ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕੀ ਹੈ?
ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬੈਂਕਿੰਗ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਖਾਤਿਆਂ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ OTP (ਵਨ ਟਾਈਮ ਪਾਸਵਰਡ) ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ ਪਰ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਸਿਮ ਸਵੈਪ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਇਸ OTP ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਮ ਸਵੈਪ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿੱਚ, ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਉਸੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਿਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਮ ਐਕਟੀਵੇਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸਲ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦਾ ਸਿਮ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨਵੇਂ ਸਿਮ 'ਤੇ ਸਾਰੇ OTP ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਪਰਾਧੀ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂ ਹੋਰ ਔਨਲਾਈਨ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਨਵੇਂ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦੀ
ਇਸ ਵਧਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, DoT ਨੇ ਸਿਮ ਕਾਰਡਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਤਸਦੀਕ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਸਿਮ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਨਵਾਂ ਸਿਮ ਐਕਟੀਵੇਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਹਿਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਇਸ 'ਤੇ ਕੋਈ SMS ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਅਪਰਾਧੀ ਸਿਮ ਬਦਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਸਨੂੰ OTP ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦਾ।
ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਕਾਲ ਜਾਂ ਸੁਨੇਹੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦਿਓ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਉਹ ਸਿਮ ਬੰਦ ਕਰਨ, KYC ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਨ ਜਾਂ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।
ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰੱਖੋ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ੱਕੀ ਲਿੰਕ ਜਾਂ ਈਮੇਲ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮਾਲਵੇਅਰ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਸ਼ੱਕੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਪੋਰਟਲ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਆਪਰੇਟਰ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰੋ।