ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਰਾਜਕੋਟ ਦੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਗੇਮਿੰਗ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਭਿਆਨਕ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 25 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ‘ਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਧਮਾਕਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਧਮਾਕੇ ਕਾਰਨ ਗੇਮਿੰਗ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਸੰਘਣਾ ਧੂੰਆਂ ਫੈਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਏਸੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਗ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਗਈ।


ਗੇਮਿੰਗ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਮਲਬੇ ਹੇਠ ਦੱਬੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭੂਪੇਂਦਰ ਪਟੇਲ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ 4-4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ 50-50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਏਸੀ ਯੂਨਿਟ ਕਿਉਂ ਫਟਦਾ ਹੈ?


AC ਕਿਉਂ ਫਟਦਾ ਹੈ?
ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਤੇਜ਼ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਕਮਰੇ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਰਗਰ ਹੈ। ਅੱਜਕਲ ਏਸੀ ਹਰ ਘਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ. ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਾਰਨ AC ਫਟ ਸਕਦਾ ਹੈ। AC ਫਟਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਇਕ-ਇਕ ਕਰਕੇ ਸਮਝੀਏ।


ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਦੇ ਫਟਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਰੈਫਰਿੱਜਰੈਂਟ ਦਾ ਲੀਕ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਰੈਫਰਿੱਜਰੈਂਟ ਉਹ ਗੈਸਾਂ ਹਨ ਜੋ ਕਮਰੇ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਨਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਏਸੀ ਤੋਂ ਰੈਫਰਿੱਜਰੈਂਟ ਲੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੈਸਾਂ ਉਦੋਂ ਫਟਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸਪਾਰਕ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।


ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਦੀ ਮਾੜੀ ਦੇਖਭਾਲ
ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਹਵਾ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਹਵਾ ਖਿੱਚਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਦੇ ਫਿਲਟਰ ਵਿੱਚ ਧੂੜ ਵੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਏਸੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਸਰਵਿਸ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ‘ਚ ਗੰਦਗੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਫਿਲਟਰ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕੰਪ੍ਰੈਸਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਡ ਪਾਵੇਗਾ। ਕੰਪ੍ਰੈਸਰ ਠੰਡਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੰਪ੍ਰੈਸਰ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਣ ਨਾਲ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ AC ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।


ਗੰਦਗੀ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਕੰਡੈਂਸਰ ਕੋਇਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੱਸਾ, ਰੈਫਰਿੱਜਰੈਂਟ ਦੇ ਨਾਲ, ਹਵਾ ਤੋਂ ਗਰਮੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕੰਡੈਂਸਰ ਕੋਇਲ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਧੂੜ ਇਕੱਠੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੀਟਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਇਲ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ AC ਦੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਬਾਅ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ AC ਚਲਾਉਣਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਖਤਰਨਾਕ
ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਰਾਤ ਤੱਕ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਏਸੀ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ ਕੁਝ ਏਸੀ ਓਵਰਲੋਡ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਚਲਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ AC ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਮਾਕਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਏਸੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਮਰੇ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਾਈਜ਼ ਦਾ ਮਤਲਬ AC ਦਾ ਵੱਡਾ ਜਾਂ ਛੋਟਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸਦੀ ਕੂਲਿੰਗ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਕਮਰੇ ‘ਚ ਘੱਟ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ AC ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਈ ਘੰਟੇ ਚੱਲਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਕਮਰਾ ਠੰਡਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ AC ਦੀ ਲਾਈਫ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।