Aadhaar card Update for Senior Citizens : ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ (Biometrics) ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਸ਼ੀਨ 'ਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਂਗਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ।

ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਆਧਾਰ ਅਪਡੇਟ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹ government schemes ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਲੈ ਪਾਉਂਦੇ। ਅਜਿਹੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਭਟਕਣਾ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ।

ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਅਪਡੇਟ ਕਰਵਾਉਣ ਜਾਂ ਬਣਵਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਡਾਕਖਾਨੇ ਜਾਂ ਬੈਂਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਿਰਫ਼ 10 ਜਾਂ 15 Appointments ਹੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਡਾਕਖਾਨੇ ਜਾ ਕੇ ਨੰਬਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੰਬਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੰਮ ਲਈ ਦੁਬਾਰਾ ਬੈਂਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਆਧਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਬਾਇਓਮੀਟ੍ਰਿਕ ਮਸ਼ੀਨ 'ਚ ਉਂਗਲੀ ਪਾਉਣ 'ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ 40 ਤੋਂ 50 ਫੀਸਦੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਮਸ਼ੀਨ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ,

ਜਦਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਸਿਰਫ 5 ਤੋਂ 10 ਫੀਸਦੀ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਮਸ਼ੀਨ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਘਰਾਂ ਕੋਲ ਹਰੇਕ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੰਜ ਤੋਂ 10 ਫੀਸਦੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਲੈਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਫਿੰਗਰ ਪ੍ਰਿੰਟ (Fingerprints) ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਬਾਇਓਮੀਟ੍ਰਿਕ ਮਸ਼ੀਨ (biometric machine) 'ਚ ਫਿੰਗਰ ਲਾਉਣ 'ਤੇ ਵੀ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ 40 ਤੋਂ 50 ਫੀਸਦੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਮਸ਼ੀਨ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ 5 ਤੋਂ 10 ਫੀਸਦੀ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਮਸ਼ੀਨ 'ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕਿਉਂਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਘਰਾਂ ਕੋਲ ਹਰੇਕ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੰਜ ਤੋਂ 10 ਫੀਸਦੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਲੈਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

NCR ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਆਧਾਰ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਦੇ ਯੂਨੀਕ ਆਈਡੈਂਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (Unique Identification Authority of India (UIDAI) ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਨੀਸ਼ੂ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਧਾਰ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਆਧਾਰ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਧਾਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਹਨ, ਜੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਦੂਜੀ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜੇ ਦੂਜੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੀਜੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਦਿੱਲੀ, ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਵਿੱਚ ਆਧਾਰ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ।