Old Calender Fact: ਦਿਨ ਲੰਘਦੇ ਹਨ, ਮਹੀਨੇ ਲੰਘਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੰਝ ਹੀ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਲੰਘ ਗਏ। ਪਰ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਸੰਬਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅੱਜ 12ਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ, ਕਦੇ 10ਵਾਂ ਸੀ? ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਕਿਵੇਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਕਿਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ? ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਦਿਲਚਸਪ ਇਤਿਹਾਸ...


ਅੱਜ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ 'ਚ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ 'ਚ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਮਾਰਚ ਸਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਹੀਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਕਿਵੇਂ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਜਾਣਨਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਦਿਲਚਸਪ ਜਾਣਕਾਰੀ -


ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਕਿਵੇਂ ਪਏ?


ਮਾਰਚ : ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ 'ਚ ਸਾਲ ਭਰ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਮਨ ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ 2 ਮਹੀਨੇ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਰਚ 'ਚ ਦੁਬਾਰਾ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਯੁੱਧ ਦੇ ਰੋਮਨ ਦੇਵਤਾ, ਮੰਗਲ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਮਾਰਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।


ਅਪ੍ਰੈਲ : ਅਪ੍ਰੈਲ ਦਾ ਨਾਮ ਲਾਤੀਨੀ ਸ਼ਬਦ 'ਸੈਕਿੰਡ' ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦਾ ਮਹੀਨਾ 'aperire' ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਖਿੜਨਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ 'ਚ ਕਲੀਆਂ ਖਿੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਅਪ੍ਰੈਲ ਹੈ।


ਮਈ : ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਰੋਮਨ ਦੇਵੀ 'ਮੇਆ' ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੇਆ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੌਦੇ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਂਦੀ ਹੈ।


ਜੂਨ : ਰੋਮਨ ਲੋਕ ਜੂਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਦੇਵੀ 'ਜੂਨੋ' ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਜੂਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।


ਜੁਲਾਈ : ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ 'ਕੁਇੰਟਲਿਸ' (ਪੰਜਵਾਂ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ 44 ਈਸਾ ਪੂਰਵ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਜੂਲੀਅਸ ਸੀਜ਼ਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਜੁਲਾਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।


ਅਗਸਤ : ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ 8 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿਚ ਰਾਜਾ ਆਗਸਟਸ ਸੀਜ਼ਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ 'ਅਗਸਤ' ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਨੂੰ ‘ਸੈਕਿਸਟਲੀਆ’ (ਛੇਵਾਂ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।


ਸਤੰਬਰ : ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਲਾਤੀਨੀ ਸ਼ਬਦ 'ਸੇਪਟਮ' ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਸੱਤਵਾਂ।


ਅਕਤੂਬਰ: ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਲਾਤੀਨੀ ਸ਼ਬਦ 'ਓਕਟਾ' ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਅਕਤੂਬਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਅੱਠ।


ਨਵੰਬਰ : ਨੋਵਾ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਨਵੰਬਰ। ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਨੌਵਾਂ ਹੈ। ਰੋਮਨ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਚ ਇਹ ਨੌਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਸੀ।


ਦਸੰਬਰ : ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਅਤੇ ਦਸਵੇਂ ਮਹੀਨੇ ਦਸੰਬਰ ਦਾ ਨਾਮ ਲਾਤੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਡੇਕਾ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਦਸ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਸੰਬਰ ਸਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਅਤੇ ਦਸਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।


ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ਮਹੀਨੇ 10 ਤੋਂ 12 ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਗਏ?


690 ਬੀ.ਸੀ ਪੌਂਪਿਲਿਅਸ ਨੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਅੰਤ ਅਤੇ ਮਾਰਚ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚਕਾਰ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰ 'ਫਰਵਰੀ' ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ 'ਫਰਵਰੀ' ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਰਵਰੀ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਬਣ ਗਿਆ।


ਇਹ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਹੀਨਾ ਕੈਲੰਡਰ 'ਚ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੈਨਸ ਨੂੰ ਅੰਤ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਜਨਵਰੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।