ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਜਲਦੀ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਆਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਵੀ ਆਕਸੀਜਨ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗੀ। ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਦਮ ਘੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਮਰ ਜਾਣਗੇ। ਆਖਿਰ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਸੱਚਾਈ ਹੈ? ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿੰਨੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸਿਰਫ਼ 21 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਇਸ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਬਣੀ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਕਸੀਜਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭੌਤਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਦੀ ਰਹੀ। ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੋਜ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਇੰਨੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕੋਈ ਵੀ ਜੀਵਤ ਜੀਵ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ।
ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਕਮੀ ਆ ਜਾਵੇਗੀ
ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਨੇਚਰ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਜ ਨਾਲੋਂ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਮਿਲੀਅਨ ਗੁਣਾ ਘੱਟ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਅਜੇ ਵੀ ਅਰਬਾਂ ਸਾਲ ਦੂਰ ਹਨ। ਪਰ ਉਦੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਲਗਭਗ ਉਹੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਕਿ ਢਾਈ ਅਰਬ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ। ਇਹ ਖੋਜ ਜਾਰਜੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ ਰੇਨਹਾਰਡ ਅਤੇ ਟੋਹੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕਾਜ਼ੂਮੀ ਓਜ਼ਾਕੀ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਕ੍ਰਿਸ ਰੇਨਹਾਰਡ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਧਰਤੀ ਦਾ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਅਗਲੇ ਅਰਬ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਆਕਸੀਜਨ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਬਣਾਏ ਰੱਖੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟੇਗਾ।
ਆਖਿਰ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੋਵੇਗਾ?
ਓਜ਼ਾਕੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਖੋਜ ਦੌਰਾਨ ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਧਰਤੀ ਦਾ ਆਕਸੀਜਨ ਭਰਪੂਰ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਸਥਾਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਉਮਰ ਵਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਇਹ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਊਰਜਾ ਛੱਡੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ CO2 ਗਰਮੀ ਨੂੰ ਸੋਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕੋਈ CO2 ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦਾ ਪੱਧਰ ਫਿਰ ਇੰਨਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੀਵ - ਪੌਦਿਆਂ ਸਮੇਤ - ਬਚਣ ਅਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋਣਗੇ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਕ ਸਮਾਂ ਆਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦਾ ਜੀਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ।