Story of India's Favourite Snacks Brands: ਹਲਦੀਰਾਮ ਦਾ ਨਾਂ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਚਰਚਾ 'ਚ ਹੈ। ਇਸ ਹਫਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਹਲਦੀਰਾਮ ਵਿਚਾਲੇ ਡੀਲ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਸਨੈਕਸ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹਲਦੀਰਾਮ 'ਚ 51 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਲਦੀਰਾਮ ਖਬਰਾਂ 'ਚ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਤੀਸਰਾ ਨਾਮ ਵੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹੈ ਬਿਕਾਜੀ ਦਾ। ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਹਲਦੀਰਾਮ ਵਿਚਕਾਰ ਸੌਦੇ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਆਈ ਅਤੇ ਬਿਕਾਜੀ ਫੂਡਜ਼ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਵਧਣ ਲੱਗੇ।



ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵੇਂ ਵੱਡੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦਾ ਕਨੈਕਸ਼ਨ 



ਦਰਅਸਲ, ਹਲਦੀਰਾਮ ਅਤੇ ਬਿਕਾਜੀ ਦਾ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਅਚਾਨਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਲਦੀਰਾਮਜ਼ ਅਤੇ ਬਿਕਾਜੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਨੈਕਸ ਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦਾ ਇਸ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਕਾਫੀ ਦਬਦਬਾ ਹੈ। ਦਬਦਬੇ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਬ੍ਰਾਂਡ ਆਪਣੇ ਦਮ 'ਤੇ ਅਤੇ ਇਕੱਲੇ ਪੈਪਸੀਕੋ ਵਰਗੀਆਂ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮੁਕਾਬਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਜਿਹੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਬੱਚਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨੈਕਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਹਿਮਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਲਦੀਰਾਮ ਜਾਂ ਬਿਕਾਜੀ ਦੇ ਸਨੈਕਸ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹਲਦੀਰਾਮ ਅਤੇ ਬਿਕਾਜੀ ਦੋਵੇਂ ਅਜਿਹੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹਨ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਘਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।



ਸਾਲ 37 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ



ਮਜ਼ੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਵ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1937 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਬੀਕਾਨੇਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਦੁਕਾਨ ਸੀ, ਜੋ ਸਨੈਕਸ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਚੀਜ਼ ਨੇ ਦੁਕਾਨ ਨੂੰ ਖਾਸ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੀਕਾਨੇਰ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਲੱਗੇ, ਉਹ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ ਘਰ ਦੇ ਬਣੇ ਸਨੈਕਸ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੀਕਾਨੇਰੀ ਆਲੂ ਭੁਜੀਆ।



ਇੰਝ ਬਣਿਆ ਹਲਦੀਰਾਮ ਬ੍ਰਾਂਡ 



ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ਗੰਗਾ ਭੀਸ਼ਨ ਅਗਰਵਾਲ ਸੀ। ਗੰਗਾ ਭੀਸ਼ਨ ਅਗਰਵਾਲ ਨੂੰ ਲੋਕ ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਕਾਨੇਰ ਦੇ ਲੋਕ ਉਸ ਦੁਕਾਨ ਨੂੰ ਹਲਦੀਰਾਮ ਭੁਜੀਆਵਾਲਾ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਨ ਅਤੇ ਬੁਲਾਉਣ ਲੱਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਲਦੀਰਾਮ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਹਲਦੀਰਾਮ ਅਗਰਵਾਲ ਦੀਆਂ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਭਾਲਿਆ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬਰਗ ਵੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਸ਼ਾਖਾ 1982 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਅਜੇ ਵੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਭਾਵ connaught place ਦੇ Iconic Places ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। 



ਜਦੋਂ ਤੀਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸ਼ਾਮਲ



ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੀ ਤੀਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਛੋੜਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਤੇ ਸ਼ਿਵ ਰਤਨ ਅਗਰਵਾਲ ਨੇ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ 1993 ਵਿੱਚ ਬਿਕਾਜੀ ਨਾਮ ਦਾ ਆਪਣਾ ਬ੍ਰਾਂਡ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਫਿਲਹਾਲ ਹਲਦੀਰਾਮ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਹਲਦੀਰਾਮ ਵੱਖਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਗਪੁਰ ਦਾ ਹਲਦੀਰਾਮ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਹਲਦੀਰਾਮ ਅਤੇ ਬਿਕਾਜੀ ਦੋਵੇਂ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹੁਣ ਆਲੂ ਭੁਜੀਆ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨੈਕਸ ਅਤੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।



ਇੰਨੀ ਹੈ ਬਿਕਾਜੀ ਦਾ Market Value



ਬਿਕਾਜੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਐਂਟਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬਿਕਾਜੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਬਿਕਾਜੀ ਫੂਡਜ਼ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣਾ ਆਈ.ਪੀ.ਓ. ਬਿਕਾਜੀ ਫੂਡਜ਼ ਦੇ ਆਈਪੀਓ ਦਾ ਆਕਾਰ 881 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਿਕਾਜੀ ਫੂਡਜ਼ ਦੇ ਆਈਪੀਓ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬੈਂਡ 285-300 ਰੁਪਏ ਸੀ। ਅੱਜ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ੇਅਰ 530 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਮਲਟੀਬੈਗਰ ਸਟਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰੀਬ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ 70 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਐਮਕੈਪ ਫਿਲਹਾਲ 13,200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।


ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੇ ਮਾਰਕੀਟ ਸ਼ੇਅਰ


ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨਾਮ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਤਿੰਨਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਰਲੇਵੇਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸੀਐਨਬੀਸੀ ਟੀਵੀ-18 ਨੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਤਿੰਨੋਂ ਭਰਾ ਰਲੇਵੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਈਪੀਓ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਯੂਰੋਮੋਨੀਟਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ 6.2 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸਨੈਕਸ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 13 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸਨੈਕਸ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਪੈਪਸੀਕੋ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵੀ ਲਗਭਗ 13 ਫੀਸਦੀ ਹੈ।