ਜਵਾਨੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਕੁੜੀ ਅਤੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪੀਰੀਅਡਸ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਹੁਣ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੇ ਖੂਬ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਇਆ ਹੈ। ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਵੇਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੁਝ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾਗ ਨਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਪੀਰੀਅਡਸ ਦੌਰਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਇਹ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਕਿੰਨਾ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹਨ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅੱਜ ਦੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ...
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ : ਇਸ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਮੌਤ ਦਾ ਜੰਗਲ, ਫਿਰ ਵੀ ਲੋਕ ਟਲਦੇ ਨਹੀਂ ਇੱਥੇ ਜਾਣ ਤੋਂ
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਵੇਸਟ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਵਾਟਰਏਡ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਮੇਨਸਟ੍ਰੂਅਲ ਹਾਈਜੀਨ ਅਲਾਇੰਸ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (2018) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 336 ਮਿਲੀਅਨ ਔਰਤਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 1200 ਕਰੋੜ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ 1,13,000 ਟਨ ਹੈ। ਇਹ ਕੂੜਾ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਡਾਇਪਰ ਵੀ ਹੁਣ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਦੀ ਮਿਆਦ 800 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੀ 2018-19 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡਾਂ ਵਿੱਚ 90% ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 33 ਲੱਖ ਟਨ ਪਲਾਸਟਿਕ ਕੂੜਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। 'ਟੌਕਸਿਕ ਲਿੰਕਸ' ਨਾਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਾਲ 1230 ਕਰੋੜ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਡਸਟਬਿਨ 'ਚ ਸੁੱਟੇ ਗਏ। ਧਿਆਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਚਾਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਦੱਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਰਿਆਲੀ 'ਤੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਗੂੰਦ ਅਤੇ ਸੁਪਰ ਐਬਸੋਰਬੈਂਟ ਪੋਲੀਮਰ (SAP) ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੜਨ ਵਿੱਚ 500 ਤੋਂ 800 ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਸੈਨੇਟਰੀ ਪੈਡ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਭਾਰਤ 'ਚ ਜਾਰੀ 'ਮੇਨਸਟ੍ਰੂਅਲ ਵੇਸਟ 2022' ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੈਨੇਟਰੀ ਨੈਪਕਿਨ 'ਚ Phthalates ਨਾਂ ਦੇ ਕੈਮੀਕਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਾਇਣ ਖਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਬਾਂਝਪਨ, PCOD ਅਤੇ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਓਸਿਸ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਧਰੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ : ਭਾਰਤ 'ਚ ਹਰ ਸਾਲ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਢਦੇ ਕੁੱਤੇ, ਇਸ ਰਾਜ ਦੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੰਕੜੇ