ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਲੱਗਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਵਾਹਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਸ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਸ ਰਾਜ ਦਾ ਹੈ ਆਦਿ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਤੋਂ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ ? ਆਓ ਅੱਜ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਿਲਚਸਪ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ।
ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ?
ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵੀ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਰੀਕਾ ਲੱਭਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਹਿਲੀ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਕਿੱਥੇ ਲਗਾਈ ਗਈ ?
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1893 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ 'ਤੇ ਵਾਹਨ ਦਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਾਹਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ।
ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ?
ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਰਪ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੀ ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਲਗਾਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ 1903 ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ 1906 ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਵਾਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਏ ਸਨ।
ਭਾਰਤ 'ਚ ਵਾਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਕਦੋਂ ਲੱਗਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ?
ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਵਾਹਨਾਂ 'ਤੇ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਲਗਾਉਣਾ 1947 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ 'ਤੇ ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰ, ਰਾਜ ਕੋਡ ਅਤੇ ਵਾਹਨ ਦੀ ਕਿਸਮ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨ ਦੇ ਮਾਲਕ ਬਾਰੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਹਨ ਦਾ ਮਾਡਲ, ਇੰਜਣ ਨੰਬਰ, ਚੈਸੀ ਨੰਬਰ ਆਦਿ।
ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ?
ਪਛਾਣ: ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਟੈਕਸ ਉਗਰਾਹੀ: ਵਾਹਨ ਮਾਲਕਾਂ ਤੋਂ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲ: ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕ੍ਰਾਈਮ ਕੰਟਰੋਲ: ਨੰਬਰ ਪਲੇਟਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋਏ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਉਪਯੋਗੀ ਹਨ।