ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਤੇ ਤੂਫ਼ਾਨ ਕਾਰਨ ਕਈ ਦਰੱਖਤ ਡਿੱਗ ਪਏ ਤੇ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2 ਮਈ ਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੌਰਾਨ ਇਹੀ ਕੁਝ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਤੂਫ਼ਾਨ ਤੇ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਦਰੱਖਤ ਟੁੱਟ ਗਏ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।
ਤੂਫਾਨਾਂ ਤੇ ਮੀਂਹ ਦੌਰਾਨ ਦਰੱਖਤ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਉਂ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ? ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉੱਥੇ ਘੱਟ ਦਰੱਖਤ ਕਿਉਂ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ ?
ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰੁੱਖ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਸੀਮਤ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਖ ਅਕਸਰ ਕੰਕਰੀਟ, ਡਾਮਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਤਹਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾਈ ਤੱਕ ਫੈਲਣ ਅਤੇ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਹੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਰੁੱਖ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਤੂਫਾਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵਧੇਰੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਟੁੱਟਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੰਕਰੀਟ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਾਣੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਰੁੱਖ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੁਲਮੋਹਰ ਵਰਗੇ ਰੁੱਖ ਦੀਮਕ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੋਖਲਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤੂਫਾਨਾਂ ਤੇ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ਾਂ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹੇ ਦਰੱਖਤ ਪਹਿਲਾਂ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕੋ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਉਚਾਈ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਦਰੱਖਤ ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੌਰਾਨ ਹਵਾ ਦੇ ਦਬਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਰੁੱਖ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਕਿਉਂ ਡਿੱਗਦੇ ਨੇ ਦਰੱਖਤ ?
ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਦਰੱਖਤ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਹਵਾ ਦੇ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਿੰਡ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਅਕਸਰ ਸ਼ਹਿਰ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜਲਦੀ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਦੇ।