ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਸੋਜ ਆਉਣਾ ਭਾਵ ਕਿ ਏਡੀਮਾ, ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਮ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਰ ਅਕਸਰ ਸੁੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਵੇਲੇ ਵੀ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਜਣ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਕਾਰਨ ਹਨ:
ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿਣਾ ਜਾਂ ਬੈਠਣਾ: ਇਸ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰਤਾ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਅਤੇ ਤਰਲ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ: ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਧਾਰਨ ਅਤੇ ਬੱਚੇਦਾਨੀ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਆਉਣਾ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ: ਮੋਟਾਪਾ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਵਾਧੂ ਦਬਾਅ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸੱਟ ਜਾਂ ਮੋਚ: ਪੈਰ ਜਾਂ ਗਿੱਟੇ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ: ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ, ਸਟੇਰੌਇਡ, ਜਾਂ ਹਾਰਮੋਨਲ ਦਵਾਈਆਂ, ਸੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮਕ ਦਾ ਸੇਵਨ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮਕ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੋਜ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ:
ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੰਪ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਗਿੱਟਿਆਂ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ। ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਗੁਰਦੇ ਦਾ ਕੰਮ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵਾਧੂ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗੁਰਦੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਤਰਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ, ਗਿੱਟਿਆਂ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸੋਜ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਲੀਵਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਲੀਵਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਲਬੂਮਿਨ ਨਾਮ ਦਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਘੱਟ ਐਲਬੂਮਿਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ (ਜਿਸਨੂੰ ਜਲੋਦਰ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ)।
ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ (ਹਾਈਪੋਥਾਇਰਾਇਡਿਜ਼ਮ): ਜਦੋਂ ਥਾਇਰਾਇਡ ਗ੍ਰੰਥੀ ਘੱਟ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ, ਗਿੱਟਿਆਂ ਅਤੇ ਚਿਹਰੇ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਜ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ (DVT): ਲੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ (DVT) ਬਣਨਾ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਲੱਤ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਸੋਜ, ਦਰਦ, ਲਾਲੀ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਥੱਕਾ ਟੁੱਟ ਕੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਟ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਲੱਛਣ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ:
ਸੋਜ ਅਚਾਨਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸੋਜ ਦੇ ਨਾਲ ਦਰਦ, ਲਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਲੱਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ।
ਸੋਜ ਦੇ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਸੋਜ ਅਚਾਨਕ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।