Farmer News: ਚੌਧਰੀ ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਹਰਿਆਣਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (HAU), ਹਿਸਾਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ - RH 1424 ਅਤੇ RH 1706। ਇਹ ਕਿਸਮਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ, ਸਗੋਂ ਪੰਜਾਬ, ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣਗੀਆਂ। ਦੋਵੇਂ ਕਿਸਮਾਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਬੀਜ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਇਹਨਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਕੀ ਨੇ ?
RH-1706 ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਵਿੱਚ ਯੂਰੀਸਿਕ ਐਸਿਡ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਉਪਜ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਲਗਭਗ 25-27 ਕੁਇੰਟਲ ਝਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਘੱਟ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਮ ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ, ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਵਿੱਚ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਮੱਧ ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਮੱਧ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਹੈ।
1. RH 1424 - ਸੁੱਕੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ
ਇਹ ਕਿਸਮ ਮੀਂਹ ਵਾਲੇ (ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲੇ) ਇਲਾਕਿਆਂ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਸਦੀ ਔਸਤਨ ਪੈਦਾਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 26 ਕੁਇੰਟਲ ਹੈ।ਇਸਨੂੰ ਪੱਕਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 139 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ 40.5% ਤੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਕਿਸਮ RH 725 ਨਾਲੋਂ ਲਗਭਗ 14% ਵੱਧ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
2. RH 1706 - ਸਿੰਜਾਈ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ
ਇਸ ਕਿਸਮ ਵਿੱਚ 2% ਤੋਂ ਘੱਟ ਯੂਰਿਕ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤੇਲ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਇਸਦੀ ਔਸਤਨ ਪੈਦਾਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 27 ਕੁਇੰਟਲ ਹੈ।ਇਸਨੂੰ ਪੱਕਣ ਲਈ 140 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ 38% ਤੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ?
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰ੍ਹੋਂ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਧਾ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਧਾਉਣਗੀਆਂ, ਤੇਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਗੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੀਆਂ ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।
ਇਹ ਖੋਜ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਉਂ ?
ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੁੱਲ 21 ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਾ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰਾਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉੱਨਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਰਾਏ
ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਪ੍ਰੋ. ਬੀ.ਆਰ. ਕੰਬੋਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸਮਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਇੱਕ "ਮੀਲ ਪੱਥਰ" ਸਾਬਤ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਖੋਜ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਜੀਤ ਰਾਮ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਝਾੜ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਤੇਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਰਿਆਣਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।