Gyanvapi Mosque Case: ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵੀਰਵਾਰ (27 ਜੁਲਾਈ) ਨੂੰ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਸਜਿਦ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਸੁਣਵਾਈ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਅਦਾਲਤ 3 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਏਗੀ। ਫੈਸਲਾ ਆਉਣ ਤੱਕ ASI ਦੇ ਸਰਵੇ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇਗੀ, ਹੁਣ ਅੰਤਰਿਮ ਹੁਕਮ 3 ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਰਹੇਗਾ। ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਸਜਿਦ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਅੰਜੁਮਨ ਇੰਤੇਜਾਮੀਆ ਮਸਜਿਦ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਏਐਸਆਈ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਮਸਜਿਦ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ (ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ.) ਦੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। 21 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਵਾਰਾਣਸੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਵਿਵਾਦਿਤ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਪੂਰੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਫੈਸਲਾ 3 ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਰਾਖਵਾਂ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸਟੇਅ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ ਅਤੇ ਏਐਸਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਗਜ਼ਨਵੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਢਾਹਿਆ ਗਿਆ। ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਮੰਦਰ ਸੀ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਭਵਨ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੱਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੰਦਰ ਅਜੇ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੈਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਅਹਿਲਿਆਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਨੇ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਢਾਹ ਕੇ ਜਿਸ ਮਸਜਿਦ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਹ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਇਹ ਤਾਂ ਵਰਤਮਾਨ ਰੂਪ ਹੈ।
ਜੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਵੇ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ 'ਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ. ਕੋਲ ਯੰਤਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਮਾਹਿਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਹੋਈ ਅਦਾਲਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਵਿਵਾਦਤ ਥਾਂਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਹਸਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੈਨ ਨੇ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਫਰਮਾਨ ਨਕਵੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਖਾਈਆਂ। ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਦੂ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਥੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੀ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸ ਕੈਂਪਸ ਦੀ ਪੱਛਮੀ ਕੰਧ ਦੀ ਇੱਕ ਫੋਟੋ ਵੀ ਨੱਥੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕਈ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵੀ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ।