ISRO Solar Mission: ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ (30 ਸਤੰਬਰ) ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਰਜ ਮਿਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੱਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਮਿਸ਼ਨ (Aditya-L1 Solar Mission) ਦੇ ਤਹਿਤ ਭੇਜੇ ਗਏ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ 9.2 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਘਰ ਲਾਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ 1 (Language Point 1) ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਮਿਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਵਾਹਨ ਸਨ-ਅਰਥ ਲਾਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ 1 (L1) ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟਵੀਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸਰੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੋਈ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਭੇਜਣ 'ਚ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਾਰਸ ਆਰਬਿਟਰ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ1 ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕੀ ਹੈ Language Point 1?
ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਰੋ ਨੇ ਸੂਰਜ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾਕਾਰਤਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ Gms Lagrange Point One ਸਥਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਈਂਧਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੰਜ ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ (L1 ਤੋਂ L5) ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੈਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ 1 ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੋਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਆਦਿਤਿਆ L1 ਨਾਲ ਹੋਣਗੇ ਇਹ 'ਦੋਸਤ'
ਆਦਿਤਿਆ L1 ਮਿਸ਼ਨ ਧਰਤੀ-ਸੂਰਜ ਦੇ L1 ਬਿੰਦੂ ਦੇ ਨੇੜੇ 'ਹੈਲੋ ਔਰਬਿਟ' ਵਿੱਚ ਘੁੰਮੇਗਾ। ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਸ ਬਿੰਦੂ ਦੀ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸੂਰਜ ਦੇ ਫੋਟੋਸਫੀਅਰ, ਕ੍ਰੋਮੋਸਫੀਅਰ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਭੇਜੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਲਾਗਰੇਂਜ ਪੁਆਇੰਟ ਵਨ 'ਤੇ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਉਹ ਕੁਝ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵੀ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ 'ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਨ-ਅਰਥ ਐਕਸਪਲੋਰਰ' (ਆਈ. ਐੱਸ. ਈ. ਈ.-3), ਜੈਨੇਸਿਸ ਮਿਸ਼ਨ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਸਪੇਸ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਲੀਸਾ ਪਾਥਫਾਈਂਡਰ, ਚੀਨ ਦਾ ਚਾਂਗਈ-5 ਚੰਦਰ ਔਰਬਿਟਰ ਅਤੇ ਨਾਸਾ ਦਾ 'ਗ੍ਰੈਵਿਟੀ ਰਿਕਵਰੀ ਐਂਡ ਇੰਟੀਰੀਅਰ ਰਿਕਵਰੀ (ਗ੍ਰੇਲ) ਮਿਸ਼ਨ' ਵੀ ਹੋਣਗੇ। ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਫਿਲਹਾਲ ਨਾਸਾ ਦਾ ਵਿੰਡ ਮਿਸ਼ਨ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਡੇਟਾ ਕਈ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।