ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅੱਜ 81ਵੀਂ ਵਾਰ ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ‘ਵਿਸ਼ਵ ਨਦੀ ਦਿਵਸ’ ਦੀ ਚਰਚਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਦੀਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੱਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦਿਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜਾ ਜੁੜਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਾਂ। ਇਹ 'ਵਿਸ਼ਵ ਨਦੀ ਦਿਵਸ' ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਨਦੀ ਉਤਸਵ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਵੀ ਕੀਤੀ।

 

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ,"ਸਾਡੇ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ - “पिबन्ति नद्यः, स्वय-मेव नाम्भः” ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਨਦੀਆਂ ਆਪਣਾ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦੀਆਂ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਰਉਪਕਾਰ ਵਜੋਂ ਦਾਨ ਲਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਲਈ, ਨਦੀਆਂ ਕੋਈ ਪਦਾਰਥਵਾਦੀ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਾਡੇ ਲਈ ਨਦੀ ਇੱਕ ਜਿਊਂਦੀ ਹਸਤੀ ਹਨ ਤੇ ਇਸੇ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਦਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ‘ਮਾਂ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਜਿੰਨੇ ਮਰਜ਼ੀ ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਣ, ਤਿਉਹਾਰ, ਜਸ਼ਨ, ਉਤਸ਼ਾਹ, ਇਹ ਸਭ ਸਾਡੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦੇ ਹਨ।

 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਮਾਘ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ’ਤੇ ਪੂਰਾ ਮਹੀਨਾ ਕਲਪਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਨਦੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ, ਸ਼ਾਇਦ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਚ ਗਈ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸੀ ਪਰੰਪਰਾ। ਉਹ ਜਿਹੜਾ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਨਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਸ਼ਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੀ ਸੀ, ਇੱਕ ਮਾਨਸਿਕ ਯਾਤਰਾ! ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਕੋਣੇ ਤੇ ਕੋਣੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

 

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ,“ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਸ਼ਲੋਕ, 'गंगे च यमुने चैव गोदावरी सरस्वति. नर्मदे सिन्धु कावेरी जले अस्मिन् सन्निधिं कुरु ॥' ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ, ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸ਼ਲੋਕ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਦੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਵਿਸ਼ਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਅੰਕਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਦਰਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਨਦੀ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਮਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਊਂਦੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਨਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਇੱਕ ਸੰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸੀ।