ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (UN) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀ ਹੈ: ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੀਆਂ ਦੋਸ਼ੀ ਹਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਤੀ, ਇਸ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਥਾਨ (India) ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਤੀਆਂ 'ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ!
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਕਸਰ ਅਣਦੇਖੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਾਲੀਆ ਅਧਿਐਨਾਂ ਅਤੇ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰਦ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੈਮਲੀ ਹੈਲਥ ਸਰਵੇ (NFHS-4) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ 1,000 ਵਿਆਹਸ਼ੁਦਾ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 29 ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 90 ਪ੍ਰਤੀ 1,000 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡੀ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ 52.4% ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, Save Family Foundation ਅਤੇ My Nation ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 98% ਸ਼ਹਿਰੀ ਭਾਰਤੀ ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਯੌਨ ਹਿੰਸਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।
ਸਮਾਜਿਕ ਧਾਰਣਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰਦ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੀੜਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਿਪੇਖ
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 66% ਪਤੀ ਜੋ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਲਾਕ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਯੂਨਾਈਟੇਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਮਰਦ ਵੀ ਇਸਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹੱਲ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾਇਸ ਮਸਲੇ ‘ਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਖਿਲਾਫ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਹਿੰਸਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਿੰਗ ਖਿਲਾਫ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਮਰਦ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲ ਕੇ ਵਿਆਕਤ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਣ।
ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਅਈਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਸਿਰਫ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਮਸਲਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਮਰਦ ਵੀ ਇਸਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇਸ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਵੱਲ ਕਦਮ ਵਧਾਉਣੇ ਹੋਣਗੇ।