Magh Gupt Navratri 2024: ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਦੂਰਗਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਚੈਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰਦੀਆ ਨਵਰਾਤਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੋ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਹਿਲੇ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ ਮਾਘ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਅਸੂ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ। ਮਾਘ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤੋਂ ਨਵਮੀ ਤੱਕ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸ਼ਕਤੀ ਸਾਧਨਾ ਅਤੇ ਤੰਤਰ ਸਿੱਧੀ 9 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੁਪਤ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਨਰਾਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ ਅਤੇ ਦੋ ਪ੍ਰਗਟ ਨਰਾਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ ਮਾਘ ਅਤੇ ਅਸੂ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੇਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਨਰਾਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰਦੀ ਨਰਾਤੇ ਅਸ਼ਵਿਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਭਾਗਵਤ ਮਹਾਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮਾਘ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤੋਂ ਨਵਮੀ ਤੱਕ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਘ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ 10 ਫਰਵਰੀ 2024 ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਐਤਵਾਰ, 18 ਫਰਵਰੀ 2024 ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਣਗੇ। ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ 10 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 18 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ 9 ਦਿਨ ਚੱਲਣਗੇ। ਮਾਘ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਿਥੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਵਮੀ ਤੱਕ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਜਦ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀਕਸ਼ਾ ਨਰਾਤੇ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਭਗਵਤੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਮਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਗੁਪਤ ਨਰਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਪਤ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਵੀ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੱਸ ਕੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਨਰਾਤੇ ਦਾ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੁਪਤਾ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਗੁਪਤ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Richa Chadha: ਮਾਂ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਹੈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਦਾਕਾਰਾ ਰਿਚਾ ਚੱਢਾ, ਜੋੜੇ ਨੇ ਅਨੋਖੇ ਅੰਦਾਜ਼ 'ਚ ਫੈਨਜ਼ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ, ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਸ਼ੇਅਰ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਦਸ ਰੂਪਾਂ (ਮਹਾਵਿਦਿਆ) ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਦੇਵੀ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨਚਾਹੇ ਫਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਧਨਾ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੀ ਗੁਪਤਤਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਓੰਨੀ ਹੀ ਜਲਦੀ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਗੇ।
ਗੁਪਤ ਨਰਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਕਾਲੀਕੇ, ਤਾਰਾ ਦੇਵੀ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਸੁੰਦਰੀ ਦੇਵੀ, ਭੁਨੇਸ਼ਵਰੀ ਦੇਵੀ, ਮਾਂ ਧੂਮਰਾਵਤੀ, ਬਗਲਾਮੁਖੀ ਮਾਤਾ, ਮਾਤੰਗੀ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਕਮਲਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਅਸੀਂ ਮੰਤਰਾਂ, ਸ਼੍ਰੀ ਦੁਰਗਾ ਸਪਤਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਹਵਨ ਦੁਆਰਾ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਵਨ ਆਦਿ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸੁਵਿਧਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ 1.25 ਲੱਖ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਵਰਗੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਕਲਪ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸੰਕਲਪ ਲੈ ਕੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਾਮ ਰਕਸ਼ਾ ਸਤੋਤਰ, ਦੇਵੀ ਭਾਗਵਤ ਆਦਿ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਮਾਂ ਵੀ ਸਦੀਵੀ ਜੋਤ ਜਗਾ ਕੇ ਸਾਧਨਾ ਕਰਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੂਜਾ ਸਮੱਗਰੀ: ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਜਾਂ ਤਸਵੀਰ, ਸਿੰਦੂਰ, ਕੇਸਰ, ਕਪੂਰ, ਜੌਂ, ਧੂਪ, ਕੱਪੜੇ, ਸ਼ੀਸ਼ਾ, ਕੰਘੀ, ਕੰਗਣ-ਚੁੜੀ, ਸੁਗੰਧਿਤ ਤੇਲ, ਅੰਬ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਬੰਦਨਵਾਰ, ਲਾਲ ਫੁੱਲ, ਦੁਰਵਾ, ਮਹਿੰਦੀ, ਬਿੰਦੀ, ਸੁਪਾਰੀ ਸਾਬਤ, ਹਲਦੀ ਦੀ ਗੰਢ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਹਲਦੀ, ਪਟਰਾ, ਆਸਨ, ਚੌਂਕੀ, ਰੋਲੀ, ਮੌਲੀ, ਪੁਸ਼ਪਹਾਰ, ਬੇਲਪੱਤਰ, ਕਮਲਗੱਟਾ, ਜੌਂ, ਬੰਦਨਵਾਰ, ਦੀਵਾ, ਨੈਵੇਦ, ਸ਼ਹਿਦ, ਸ਼ੱਕਰ, ਪੰਚਮੇਵਾ, ਜਾਇਫਲ, ਗਦਾ, ਨਾਰੀਅਲ, ਆਸਨ, ਰੇਤ, ਮਿੱਟੀ, ਸੁਪਾਰੀ, ਲੌਂਗ, ਇਲਾਇਚੀ, ਕਲਸ਼ ਮਿੱਟੀ ਜਾਂ ਪਿੱਤਲ, ਹਵਨ ਸਮੱਗਰੀ, ਪੂਜਾ ਲਈ ਥਾਲੀ, ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ, ਦੁੱਧ, ਦਹੀਂ, ਮੌਸਮੀ ਫਲ, ਚਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪੀਲੀ ਸਰ੍ਹੋਂ, ਗੰਗਾ ਜਲ ਆਦਿ।
ਮਾਤਾ ਦੂਰਗਾ ਨੂੰ ਇਦਾਂ ਲਾਓ ਭੋਗ
ਗੁਪਤਾ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤਾਂਤਰਿਕ ਅਤੇ ਅਘੋਰੀ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਲ ਸਿੰਦੂਰ ਅਤੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਚੂਨਾਰੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ 'ਚ ਪੂਜਾ ਸਮੱਗਰੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਲਾਲ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਦੀਵਾ ਜਗਾ ਕੇ 'ਓਮ ਦੂਨ ਦੁਰਗਾਯੈ ਨਮਹ' ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਪੂਜਾ ਦਾ ਸਮਾਂ
10 ਫਰਵਰੀ 2024 ਦੀ ਸਵੇਰੇ 4.28 ਮਿੰਟ ਤੋਂ 11 ਫਰਵਰੀ ਰਾਤ 12.47 ਮਿੰਟ ਤੱਕ
ਕਲਸ਼ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਮੂਹੁਰਤ - 10 ਫਰਵਰੀ 2024 ਦੀ ਸਵੇਰ 8.45 ਮਿੰਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਵੇਰੇ 10.10 ਮਿੰਟ ਤੱਕ (ਸਿਰਫ 1 ਘੰਟਾ 25 ਮਿੰਟ)
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Maharashtra news: ਮਹਾਰਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਡਟੀ SGPC ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ, ਸੋਧ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਮਾਰਚ