Online Gaming: ਬਦਲ ਰਹੀ ਅਤੇ ਸਮਾਰਟ ਹੁੰਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੁਣ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਲਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਦੀ ਇਹ ਲਤ ਕਿੰਨੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿਚ, ਹੁਣ ਘਰ ਤੋਂ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜਾਈ ਅਤੇ ਵਰਕ ਫਰੋਮ ਹੋਮ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਿਆ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਯੰਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਆਉਣਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣ ਜਾਂ ਯੂਟਿਊਬ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਕਿਵੇਂ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਖ਼ਤਰਾ - ਬੈਂਕ ਬੈਲੇਂਸ 'ਤੇ ਲੁੱਟ
ਝਾਂਸੀ- ਯੂਪੀ ਦੇ ਝਾਂਸੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਘਾਟਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਰਕਮ ਉਸਦੇ ਖਾਤੇ ਚੋਂ ਕੱਟੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਔਰਤ ਦੇ 12 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨੇ ਖੇਡ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਡ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਥਿਆਰ ਖਰੀਦੇ ਸੀ।
ਝਾਂਸੀ- ਯੂਪੀ ਦੇ ਝਾਂਸੀ ਦੇ ਲਲਿਤਪੁਰ ਕੋਤਵਾਲੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਠੇਕੇਦਾਰ ਦਾ ਲੜਕਾ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਜ਼ ਦਾ ਇੰਨਾ ਆਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਟੇਜ ਪਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ 5 ਜੀ ਮੋਬਾਈਲ ਖਰੀਦ ਲਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਡੇਢ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਉਡਾ ਦਿੱਤੇ।
ਕਾਂਕੇਰ- ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਾਂਕੇਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ 3.22 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਰਕਮ ਉਸਦੇ ਖਾਤੇ ਚੋਂ ਕੱਟੀ ਗਈ ਸੀ। ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਔਰਤ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨੇ ਖੇਡ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਪੈਸਾ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ।
ਦੇਹਰਾਦੂਨ- ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿਚ ਇੱਕ 13 ਸਾਲਾ ਲੜਕੇ ਨੇ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਖਾਤੇ ਚੋਂ ਸੱਤ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਉਡਾ ਦਿੱਤੇ। ਬੱਚੇ ਨੇ ਡੇਵਿਡ ਕਾਰਡ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਐਪ ਤੋਂ ਗੂਗਲ ਪਲੇ ਲਈ ਕੁਝ ਗਿਫਟ ਵਾਊਚਰ ਖਰੀਦੇ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਗਿਫਟ ਵਾਊਚਰ ਖਰੀਦੇ।
ਦੂਜਾ ਖ਼ਤਰਾ - ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀ
ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਦਾ ਦੂਜਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੋ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਲਗਾਤਾਰ ਗੇਮ ਖੇਡਣ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਖੇਡ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਇਹੀ ਨਹੀਂ, ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਹਿੰਸਾ 'ਤੇ ਵੀ ਆ ਗਏ ਹਨ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸੁਝਾਅ?
ਦਰਅਸਲ, ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਅਸਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਬੱਚੇ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਅਤੇ ਆੱਨਲਾਈਨ ਵੀਡੀਓ ਵੇਖਣ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਾਣੋ ਕਿ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਤੋਂ ਬੱਚਣ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਕੀ ਹਨ:-
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣ ਦਿਓ, ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਤਾਕਤ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਵਿਚ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣ ਦੀ ਆਦਤ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਨਾ ਛੱਡੋ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ।
ਬੱਚੇ ਦੀ ਰੁਚੀ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰੋ।
ਮੁਫਤ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਡਰਾਇੰਗ ਅਤੇ ਡਾਂਸ ਸਿਖਾਓ।
ਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਵਰਤਣ ਦੀ ਆਦਤ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਮੋਬਾਈਲ ਪਾਸਵਰਡ ਬਦਲਦੇ ਰਹੋ।
ਜੇ ਬੱਚਾ ਜ਼ਿੱਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਦੂਜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ੀ ਰੱਖੋ।
ਪਲੇਅ ਸਟੋਰ ਵਰਗੇ ਐਪਸ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਅਨਲਿੰਕ ਕਰੋ।
ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਰਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਬੱਚੇ ਕਿਹੜੇ ਐਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ 'ਚ ਗੂੰਜਿਆ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ, ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਇੱਕਜੁੱਟ ਹੋਰ ਉਠਾਇਆ ਮਾਮਲਾ
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਰੋ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.winit.starnews.hin
https://apps.apple.com/in/app/abp-live-news/id811114904