ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਜੋ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਗਏ ਹਨ, ਨੂੰ ਡਾਕਘਰਾਂ (note post offices) ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਵੀ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ 'ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ' (FAQ) ਦੇ ਇੱਕ ਸੈੱਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ (bank account) ਵਿੱਚ ਰਕਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਡਾਕਘਰ ਤੋਂ ਇਸ ਦੇ 19 ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਉਪਲਬਧ ਇੱਕ ਅਰਜ਼ੀ ਫਾਰਮ ਭਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਡਾਕ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਹੂਲਤ ਰਾਹੀਂ ਨੋਟਸ ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਹ ਫਾਰਮ ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਹਨ।

RBI FAQ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਪੋਸਟ ਆਫਿਸ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ 19 ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 20,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਜਾਂ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

RBI ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਈ 'ਚ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਨੋਟ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਇਸ ਲਈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੋਟਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ

ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮਈ 2023 ਤੱਕ 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ 97.38 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਜਾਂ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ rbi ਨੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਸਾਧਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਹਨ।