Digital Rupee Different From Digital Currency: ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰੰਸੀ (SBDC) 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਡਿਜੀਟਲ ਕਰੰਸੀ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਇਸ ਕੰਸੈਪਟ ਨੋਟ 'ਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਰੰਸੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਰਤਾ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪਾਵੇਗੀ।

ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਵਰਚੁਅਲ ਕਰੰਸੀ (ਬਿਟਕੁਆਇਨ ) ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਕਰੰਸੀ ਦੀ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਬਿਟਕੁਆਇਨ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ

ਪਰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਡਿਜੀਟਲ ਮੁਦਰਾ ਨਾਲ। ਕੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਰੁਪਿਆ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰੰਸੀ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ? ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹੋਣਗੇ।

ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੈਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੀਬੀਡੀਸੀ ਜਾਰੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਦਾ ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਰਿਕਾਰਡ ਜਾਂ ਟੋਕਨ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਬਿਟਕੋਇਨ ਨੂੰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਵਜੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਰੁਪਏ ਨਾਲ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੋਰ ਕੁਸ਼ਲ ਹੋਵੇਗੀ।

CBDC 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਡਿਜੀਟਲ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਨਕਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਘੱਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।

ਡਿਜੀਟਲ ਰੁਪਿਆ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁਦਰਾ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੀ ਹਰ ਇਕਾਈ ਵਿਲੱਖਣ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਫਿਏਟ ਕਰੰਸੀ ਜਾਂ ਕਾਗਜ਼ੀ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਜਾਂ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰ ਸਕੋਗੇ।

ਡਿਜੀਟਲ ਮੁਦਰਾ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਰੁਪਈਆ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਤਾ ਕੋਲ ਜਾਵੇਗਾ।

CBDC ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕ ਦੀ। ਇਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰੰਸੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।