ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਇਹ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕੋਈ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਲਵੇਗੀ।

ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਵਰਦੀ ਦਾ ਰੰਗ ਖਾਕੀ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਕੀ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜਾਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ?

ਆਖਿਰ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਖਾਕੀ ਰੰਗ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂਗੇ।

ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਵਰਦੀ ਦੀ ਅਸਲ ਪਹਿਚਾਣ ਇਸਦਾ ਖਾਕੀ ਰੰਗ ਹੈ। ਹਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਆਪਣੀ ਵਰਦੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਥਾਂ ਪੁਲਿਸ ਖਾਕੀ ਰੰਗ ਦੀ ਵਰਦੀ ਪਹਿਨਦੀ ਹੈ। ਕੋਲਕਾਤਾ ਪੁਲਿਸ ਅਜੇ ਵੀ ਚਿੱਟੀ ਵਰਦੀ ਪਹਿਨਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਪੁਲਿਸ ਖਾਕੀ ਵਰਦੀ ਪਹਿਨਦੀ ਹੈ।

ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਵਰਦੀ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪਿੱਛੇ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਭਾਰਤ ਆਏ ਸਨ ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਵਰਦੀ ਖਾਕੀ ਦੀ ਥਾਂ ਚਿੱਟੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਚਿੱਟੀ ਵਰਦੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਲੰਬੀ ਡਿਊਟੀ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਜਲਦੀ ਗੰਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।

ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਵਰਦੀ ਬਦਲਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਰੰਗਾ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਸੀ 'ਖਾਕੀ' ਰੰਗ। ਇਸ ਰੰਗ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚਾਹ ਪੱਤੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਵਰਦੀ ਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟੇ ਤੋਂ ਖਾਕੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਖਾਕੀ ਰੰਗ ਹਲਕੇ ਪੀਲੇ ਅਤੇ ਭੂਰੇ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ 100 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 'ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦ' ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਦੇ ਏਜੰਟ ਸਰ ਹੈਨਰੀ ਲਾਰੈਂਸ ਨੇ ਖਾਕੀ ਰੰਗ ਦੀ ਵਰਦੀ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਲ 1847 ਵਿਚ ਖਾਕੀ ਰੰਗ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਵਰਦੀ 'ਚਿੱਟੇ' ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ 'ਖਾਕੀ' ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।