Kite Flying License: ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣੀ ਮਹਿੰਗੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਕੇ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਸਲਾਖਾਂ ਪਿੱਛੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ 'ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਭਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਛੋਟ ਨਹੀਂ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਏਗੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਤੰਗਬਾਜ਼ੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਤੇ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਜ਼ਾਕੀਆ ਹੈ ਪਰ 100% ਸੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਕਿਉਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ? ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਉਪਬੰਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਾਂ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਟ 1934 ਹੈ। ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਪਤੰਗਾਂ ਤੇ ਗੁਬਾਰੇ ਆਦਿ ਉਡਾਉਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ। 1934 ਦੇ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਟ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2008 ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ। ਧਾਰਾ 11 ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਕੈਦ, 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨਾ, ਜਾਂ ਕੈਦ ਤੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨਾਂ ਲਈ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ 'ਤੇ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੈ।
ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਟ 1934 ਦੀ ਧਾਰਾ 11 ਭਾਵ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਟ 1934 ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਕੋਈ ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਡਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇੱਕ ਮਿਆਦ ਲਈ ਕੈਦ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ, ਜਾਂ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ, ਜਾਂ ਦੋਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਐਕਟ ਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਮਨਜ਼ੂਰਸ਼ੁਦਾ ਜੇਲ੍ਹ ਸਮੇਂ ਤੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਟ 1934 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੋਈ ਵੀ ਮਸ਼ੀਨ ਜਾਂ ਉਪਕਰਣ ਹੈ ਜੋ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੇ ਦਬਾਅ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਮੁਫਤ ਗੁਬਾਰੇ, ਗਲਾਈਡਰ, ਪਤੰਗ, ਏਅਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਫਲਾਇੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਡਰੋਨ ਤੇ ਲਾਲਟੈਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਪਤੰਗ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਉਡਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਡੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ।
ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਹ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਅਥਾਰਟੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਤੰਗ ਉਤਸਵ, ਬੈਲੂਨ ਫੈਸਟੀਵਲ, ਹੌਟ ਏਅਰ ਬੈਲੂਨ ਫੈਸਟੀਵਲ ਤੇ ਗਲਾਈਡਰ ਫਲਾਇੰਗ ਈਵੈਂਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਅਥਾਰਟੀ ਤੋਂ ਵੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਰੋ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.winit.starnews.hin