ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ: ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਜਾਦੂ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਸਤੰਬਰ, 1929 ਨੂੰ ਇੰਦੌਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਨ। ਲਤਾ ਦੇ ਸਦਾਬਹਾਰ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨ ਤੇ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ।
ਲਤਾ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਾਇਕਾ ਇੰਝ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਣੇ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਨ ਲਈ ਦਿਨ ਭਰ ਗਾਉਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੀ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਲਤਾ ਨੇ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਅੱਜ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਨਤ ਤਕਨੀਕ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਗਾਣੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਸਨ, ਉਹ ਗਾਇਕ ਤੇ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੀ ਵਿਧੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਲਤਾ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤ 'ਆਏਗਾ ਆਨੇ ਵਾਲਾ' ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਅਜਿਹਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਸ ਵਿੱਚ ਧੁਨੀ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਗਾਣਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਦੋਂ ਸਾਊਂਡ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਤੇ ਮਿਕਸਿੰਗ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਗਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖਰੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਗਾਣਾ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਦੂਰੋਂ ਆਉਂਦੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਕੁਝ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਵਾਜ਼ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਗਾਇਕ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਵੋਕਲ ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਲਤਾ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲਤਾ ਨੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗਾਣੇ ਦੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਮਾਈਕ੍ਰੋਫ਼ੋਨ ਕਮਰੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਮਰੇ ਦੇ ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਮਾਈਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸੀ। ਗਾਣੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਮਾਈਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਇੰਨਾ ਸਟੀਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਾਈਕ ਉਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਗਾਣੇ ਦਾ 'ਆਏਗਾ ਆਨੇ ਵਾਲਾ' ਭਾਗ ਮੁਖੜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਕਰਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਖੇਮਚੰਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਇਹ ਗੀਤ ਫਿਲਮ 'ਮਹਿਲ' ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਵਕ ਵਾਚਾ ਨੇ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਹ ਗਾਣਾ ਨਹੀਂ ਚੱਲੇਗਾ, ਪਰ ਹੋਇਆ ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਇਸ ਗੀਤ ਨਾਲ ਲਤਾ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਜਿਹੇ ਦਰਜਨਾਂ ਗਾਣੇ ਗਾਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਉਹ ਦਿਨ ਭਰ ਰਿਆਜ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਗਾਣੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਮੋਹਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਲਤਾ ਕੋਈ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਮਾਸਟਰ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੇ ਪਾਠਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਦੀਨਾਨਾਥ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਧੀ ਲਤਾ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੋਚੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਗਾਉਣਾ ਹੈ। ਲਤਾ ਨੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਬਕ ਯਾਦ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ 'ਸਵਰ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ' ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ (Lata Mangeskar) ਅੱਜ ਆਪਣਾ 92 ਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਰਾਣੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ (Narendra Modi) ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਲਈ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, "ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਲਤਾ ਦੀਦੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੀਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਬਹੁਤ ਤਾਕਤ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਮੈਂ ਲਤਾ ਦੀਦੀ ਦੀ ਲੰਮੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।" "
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਇਸ ਟਵੀਟ 'ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰੇਮੀ ਤੇ ਲਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।