ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ 156ਵੀਂ ਜਯੰਤੀ 2 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਤੱਕ, ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਅਹਿੰਸਾ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਮਹਾਨ ਆਤਮਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪਿਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਚੋਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਚੋਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਨਾ ਹੋਣ। ਤਾਂ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਚੋਰੀ ਕਿਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੋਰੀ
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਚੋਰੀ ਉਦੋਂ ਕੀਤੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ 12 ਜਾਂ 13 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਚੋਰੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਚੋਰੀ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਸਦਾ ਦੋਸ਼ ਇੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕੰਮ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਕੰਮ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗਲਤੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਛੱਡਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਗਲਤ ਕੰਮ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਤੋੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਬਾਹਰੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ।
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਦੂਜੀ ਚੋਰੀ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਕੋਲ ਇੱਕ ਸੋਨੇ ਦਾ ਕੰਗਣ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਲਗਭਗ 25 ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਸੀ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਲਈ ਸੋਨਾ ਦਾ ਕੰਗਣ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਗਣ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਸੋਨਾ ਕੱਟਿਆ, ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਚੋਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਚੈਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਇਆ।
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਦਿਲ ਬੇਚੈਨ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਆਇਆ ਕਿ ਚੋਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਮੰਨਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਤਰੀਕਾ ਲੱਭਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ। ਜਦੋਂ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਪੜ੍ਹੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਆ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵੀ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ—ਕੋਈ ਝਿੜਕਿਆਂ ਨਹੀਂ, ਕੋਈ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੁੱਪਚਾਪ ਚਿੱਠੀ ਪਾੜ ਦਿੱਤੀ।