ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਰੂਸ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਯੂਕਰੇਨ ਨਾਲ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਉਲਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਟਕਰਾਅ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧਦਾ ਟਕਰਾਅ ਤੀਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦਾ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਦੋ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਜਾਪਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ ਰੂਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕਜੁੱਟ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਉਦੋਂ ਚੀਨ ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਰੂਸ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਸਨ। ਜੇ ਇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਜਾਰੀ ਰਹੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਫੌਜੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇ ਤੀਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਹੜੇ ਦੇਸ਼ ਕਿਸ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੋਵੇਗੀ?
ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ 1914 ਤੋਂ 1918 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਰੂਸ, ਇਟਲੀ, ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਪਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨੀ, ਆਸਟਰੀਆ, ਓਟੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ, ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੂਜਾ 1939 ਤੋਂ 1945 ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਧੁਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨੀ, ਇਟਲੀ, ਜਾਪਾਨ, ਫਰਾਂਸ, ਗ੍ਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਚੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਸ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 70 ਤੋਂ 85 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ।
ਕਿਹੜੇ ਦੇਸ਼ ਤੀਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਨਾਲ ਲੜਨਗੇ?
ਜੇ ਅਸੀਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਹੜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਵੇਗਾ? ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਾਟੋ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ, ਰੂਸ, ਚੀਨ, ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਤੇ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੀ ਰੁਖ਼ ਹੋਵੇਗਾ?
ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਗੈਰ-ਗਠਜੋੜ ਨੀਤੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀਆਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਵਧ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਪੱਖ ਨਾ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਗੈਰ-ਗਠਜੋੜ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾਈ। ਭਾਰਤ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਤੀਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ, ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੋਇਆ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ।