Mental Health: ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਮ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਸਿਰਫ ਨੌਜਵਾਨ, ਬਜ਼ੁਰਗ ਬਲਕਿ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਦੇਖਣਾ ਬੇਹੱਦ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਅਕਸਰ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਵੇਰੇ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਆਪਣਾ ਫ਼ੋਨ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੋ ਕਿ ਇਹ ਆਦਤ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਅਸਰ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਫ਼ੋਨ ਵੱਲ ਦੇਖਣਾ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਆਦਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾਰੇ।
ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਫੋਨ ਦੇਖਣ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਤਣਾਅ, ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ। ਫੋਨ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਫੋਨ 'ਤੇ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੈਸੇਜ ਦੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹਾ ਮੈਸੇਜ ਜਾਂ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਲੋਕ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਕੀੜਾ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤਣਾਅ ਵਧਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹਨ।
ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਜਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਸਵੇਰ ਦੀ ਆਦਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
1. ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਦਿਨ ਭਰ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਆਲਸੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
2. ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ
ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
3. ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਪਿੱਠ ਦਰਦ
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਉੱਠਦੇ ਹੋ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਪਿੱਠ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੋ, ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਧੋਤੇ ਬਿਨਾਂ, ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਿਸਤਰੇ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲੇਟਦੇ ਹੋਏ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ।
ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਬਚਾਅ ?
ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਉਚਿਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਸਰਤ, ਧਿਆਨ, ਯੋਗਾ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਅਖਬਾਰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।