ਤਿਰੂਨੇਲਵੇਲੀ: ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਗਧੇ ਪਾਲਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਫਾਰਮ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਹੈ। ਨੇਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸੌ ਗਧਿਆਂ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਿਰੂਨੇਲਵੇਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਨੌਜਵਾਨ ਵੱਲੋਂ ਗਧੇ ਦਾ ਫਾਰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 14 ਮਈ ਨੂੰ ਫਾਰਮ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਧੇ ਦਾ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਕਰੀਬ 7 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਧਾ ਇੱਕ ਅਲੋਪ ਜਾਨਵਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 62% ਗਧਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 1 ਲੱਖ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਗਧੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ 428 ਗਧੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹਨ। ਪਸ਼ੂ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਧੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਗਧੇ ਹਨ, ਬਾਕੀ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਕਾਠੀਆਵਾੜੀ ਗਧੇ ਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਹਲਾਰੀ ਗਧੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨੇਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸੌ ਗਧਿਆਂ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਗਧਿਆਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਬੰਗਲੌਰ ਨੂੰ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੰਗਲੌਰ ਵਿੱਚ, ਗਧੇ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ, ਸਾਬਣ, ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਵੀ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਧੇ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਦੁਰਲੱਭ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਪੋਸ਼ਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸੇ ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਗਧੇ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਮੰਗ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੂਰਖਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਧੇ ਦੀ ਦੁਹਾਈ ਨਾਲ ਝਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਗਧੇ ਮੋਟੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਥਲੂਕਾਪੱਟੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਫਾਰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗਰੈਜੂਏਟ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਬੂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗਧਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਲ ਕੇ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਧੇ ਦਾ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਲਗਭਗ 7,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਗਧੇ ਪਾਲਣ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।