ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਸੀ ਕਿ ਮਸਾਲਿਆਂ ਜਾਂ ਸੁਆਦ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੇਸਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੱਚ ਵੀ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੇਸਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਅਸੀਂ ਜਿਸ ਪੌਦੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਫਲੇਵਰ ਵਾਲਾ ਪੌਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਹ ਬੂਟਾ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ 50,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ 'ਚ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਚੰਗੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਲ 'ਚ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਵਨੀਲਾ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਵਨੀਲਾ ਕੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਇੱਕ ਬਾਹਰੀ ਫਸਲ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਵਨੀਲਾ ਇੱਕ ਪੌਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਲ ਫਲੀਆਂ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਦੇ ਫੁੱਲ ਕੈਪਸੂਲ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵਨੀਲਾ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਦਭੁਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸੁਕਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵੈਨੀਲਾ 'ਚ ਐਂਟੀ-ਆਕਸੀਡੈਂਟ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਇਸ 'ਚ ਐਂਟੀ-ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਗੁਣ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਵਨੀਲਾ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ
ਵਨੀਲਾ ਦੀ ਖੇਤੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹਰ ਉਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦਰਮਿਆਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਛਾਂਦਾਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਰਾਜ ਹਨ ਜੋ ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਢੁਕਵੇਂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਿੱਥੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ੈੱਡ ਵਾਲੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਧਣ ਲਈ, ਰੌਸ਼ਨੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਮਿੱਟੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ pH ਮੁੱਲ 6.5 ਤੋਂ 7.5 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਵਨੀਲਾ ਕਿਵੇਂ ਬੀਜਣਾ ਹੈ
ਵਨੀਲਾ ਇੱਕ ਵੇਲ ਪੌਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੇਲਾਂ ਹਨ ਜੋ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਫੈਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਵਨੀਲਾ ਦਾ ਪੌਦਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਟੋਏ ਬਣਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੋਇਆਂ ਵਿੱਚ ਵਨੀਲਾ ਦਾ ਪੌਦਾ ਲਗਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬੀਜਣ ਵੇਲੇ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਵੀ ਪਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਵਧਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵੇਲ ਫੈਲਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵੇਲਾਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਰ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਝਰਨੇ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵਨੀਲਾ ਦੀ ਫਸਲ 9 ਤੋਂ 10 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀਂ 40 ਤੋਂ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।